نحوه رابطه دختر با پدر در دوران بلوغ و چگونگی تعامل والدین با فرزندان دختر در این دوره حساس، به ویژه در فاصله بین بلوغ و ازدواج، نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری سلامت روان و اخلاق فردی، خانوادگی و اجتماعی دارد.
در مقابل، بی‌توجهی، روش‌های تربیتی نادرست و گاهی دیدگاه‌های به ظاهر مدرن برخی والدین می‌تواند منجر به آن شود که تعدادی از دختران و پسران برای برآورده کردن این نیاز اساسی به مسیرهای اشتباه کشیده شده و تحت تأثیر احساسات خود قرار بگیرند.
با توجه به اهمیتی که این دوره دارد، لازم است پدران و مادران با آگاهی و شناخت کافی از ویژگی‌های رشدی و نیازهای عاطفی نوجوانان و جوانان، به ویژه دختران، رفتار کنند.
ایجاد فضایی امن و صمیمی در خانواده، گفت‌وگوی باز و صادقانه، و ارائه راهنمایی‌های درست و به‌موقع می‌تواند به دختران کمک کند تا این دوران را با سلامت روانی و عاطفی پشت سر بگذارند و برای ورود به مراحل بعدی زندگی آماده شوند. در واقع، سرمایه‌گذاری بر کیفیت رابطه والدین با فرزندان در این سنین، سرمایه‌گذاری بر سلامت و پویایی کل جامعه خواهد بود.
بهترین روش رفتاری پدران با دختران در دروان بلوغ
یکی از مهم‌ترین کارهایی که پدرها می‌توانند برای دخترانشان در دوران بلوغ انجام دهند، این است که به آن‌ها احترام بگذارند و کاری کنند که احساس ارزشمند بودن کنند.
وقتی پدری با دخترش با احترام رفتار می‌کند و نشان می‌دهد که او را دوست دارد و برایش ارزش قائل است، دختر احساس خوبی نسبت به خودش پیدا می‌کند. این حس خوب باعث می‌شود که اعتماد به نفس دختر بالا برود و باور کند که توانایی انجام کارهای زیادی را دارد.
یکی از راه‌های نشان دادن احترام این است که پدرها به حرف‌ها و نظرات دخترانشان با دقت گوش کنند و آن‌ها را مهم بدانند. وقتی پدر به ایده‌های دخترش توجه می‌کند و آن‌ها را جدی می‌گیرد، دختر حس می‌کند که حرف‌هایش ارزش دارند. این کار باعث می‌شود که دختر بیشتر به خودش اعتماد کند و یاد بگیرد که خودش تصمیم بگیرد و روی پای خودش بایستد.
همچنین، پدرها باید به دخترانشان اجازه بدهند که خودشان باشند و احساساتشان را به راحتی بیان کنند. یعنی پدر باید فضایی امن و آزاد برای دخترش فراهم کند تا او بتواند هر چه در دلش هست، چه خوشحالی و چه ناراحتی، را بدون ترس از قضاوت شدن بگوید.
برای یک دختر نوجوان، داشتن پدری که به حرف‌هایش گوش می‌دهد و احساساتش را درک می‌کند، خیلی مهم است و کمکش می‌کند تا این دوران پر از تغییر را راحت‌تر پشت سر بگذارد و بزرگ شود.
علاوه بر این‌ها، پدرها می‌توانند در یادگیری و پیشرفت دخترانشان نقش مهمی داشته باشند. آن‌ها می‌توانند به دخترانشان یاد بدهند که چطور با مشکلات و سختی‌هایی که ممکن است در زندگی پیش بیاید، مقابله کنند.
پدرها باید دخترانشان را تشویق کنند که اهدافی برای خودشان داشته باشند و برای رسیدن به آن‌ها تلاش کنند و هیچ‌وقت ناامید نشوند. این حمایت پدر باعث می‌شود که دختران قوی‌تر و مستقل‌تر بار بیایند.
تأثیر حمایت‌های پدر از دختر در دروان بلوغ
وقتی دخترها به سن بلوغ می‌رسند، حمایت و پشتیبانی پدرها خیلی خیلی مهم می‌شود و تأثیر زیادی روی بزرگ شدن و شکل‌گیری شخصیت آن‌ها دارد. پدرهایی که از دخترانشان حمایت می‌کنند، به آن‌ها نیرو می‌دهند و باعث می‌شوند که دخترها خودشان را باور داشته باشند و احساس کنند که می‌توانند کارهای زیادی انجام دهند.
این حمایت پدر می‌تواند به شکل‌های مختلفی باشد. مثلاً، پدر می‌تواند دخترش را برای درس خواندن و تلاش کردن در مدرسه یا برای ورزش کردن و پیشرفت در آن تشویق کند و به او آفرین بگوید.
همچنین، وقتی دختر با مسائل مهم زندگی‌اش روبرو می‌شود و نمی‌داند چه تصمیمی بگیرد، پدر می‌تواند با او صحبت کند و راهنمایی‌اش کند تا بهترین و درست‌ترین انتخاب را انجام دهد. پدر در این مواقع مثل یک دوست دانا کنار دخترش است.
علاوه بر این‌ها، حمایت پدر در دوران نوجوانی به دختر کمک می‌کند تا روابط بهتری با دیگران برقرار کند. وقتی پدر به دخترش توجه می‌کند، به حرف‌هایش گوش می‌دهد و به او علاقه نشان می‌دهد، دختر هم یاد می‌گیرد که چطور با بقیه حرف بزند و با آن‌ها ارتباط برقرار کند. این تجربه‌ها باعث می‌شود که دختر مهارت‌های اجتماعی‌اش قوی‌تر شود و در جمع دوستان و آشنایان راحت‌تر باشد.
از همه مهم‌تر، حمایتی که دختر از پدرش می‌بیند، باعث می‌شود که احساس ارزشمندی کند و به خودش مطمئن باشد. این حس خوب به دختر کمک می‌کند تا با خیال راحت و با اعتماد به نفس بیشتری با مشکلات و چالش‌های روزمره زندگی‌اش روبرو شود و بداند که یک تکیه‌گاه قوی به نام پدر دارد. در واقع، پدر با حمایتش، یک سپر محکم برای دخترش در این دوران حساس می‌سازد.
رابطه دختر با پدر در دوران بلوغ و سنین مدرسه
وقتی دخترها در سنین مدرسه هستند و کم‌کم بزرگ می‌شوند و به دوران بلوغ می‌رسند، رابطه‌شان با پدر خیلی مهم و ویژه می‌شود.
در این زمان، دختر دیگر آن بچه کوچک دیروز نیست و دارد به یک خانم جوان تبدیل می‌شود. او در این دوره با تغییرات زیادی در جسم و روحش روبرو می‌شود و گاهی اوقات ممکن است احساسات پیچیده‌ای را تجربه کند.
در این میان، پدر می‌تواند یک دوست و همراه خیلی خوب برای دخترش باشد. وقتی پدر به حرف‌های دخترش گوش می‌دهد، او را درک می‌کند و به او احترام می‌گذارد، دختر احساس امنیت و آرامش می‌کند.
پدر می‌تواند با تشویق کردن دخترش در درس‌ها و فعالیت‌هایش، به او اعتماد به نفس بدهد و کمک کند تا خودش را باور کند. همچنین، پدر می‌تواند با صحبت کردن درباره مسائل مختلف زندگی و راهنمایی کردن دخترش، او را برای روبرو شدن با چالش‌های آینده آماده کند.
یک رابطه خوب و صمیمی با پدر در این سنین به دختر کمک می‌کند تا احساس ارزشمندی کند و با اطمینان بیشتری قدم در مراحل بعدی زندگی بگذارد. در واقع، پدر در این دوره می‌تواند یک تکیه‌گاه قوی و یک راهنمای دلسوز برای دخترش باشد.
چه رفتارهایی ممکن است باعث آسیب به رابطه پدر و دختر در این دوران شود؟
در دوران بلوغ، حساسیت‌ها بیشتر می‌شود و برخی رفتارها می‌توانند به رابطه دختر با پدر در دوران بلوغ آسیب بزنند. در اینجا به چند مورد از این رفتارها به صورت سرتیتر و توضیح مختصر اشاره می‌کنم:
۱. انتقاد مداوم و سرزنش:
وقتی پدر به طور پیوسته از رفتار، ظاهر، یا انتخاب‌های دخترش انتقاد می‌کند و او را سرزنش می‌کند، دختر احساس بی‌کفایتی و عدم پذیرش می‌کند. این رفتار می‌تواند اعتماد به نفس او را پایین آورده و باعث شود از پدرش فاصله بگیرد و تمایلی به اشتراک گذاشتن مسائلش با او نداشته باشد.
۲. نادیده گرفتن احساسات و دیدگاه‌ها:
اگر پدر به احساسات و نظرات دخترش اهمیت ندهد و آن‌ها را جدی نگیرد، دختر حس می‌کند که دیده و شنیده نمی‌شود. این بی‌توجهی می‌تواند منجر به ناراحتی، خشم و احساس تنهایی در دختر شود و او را از برقراری ارتباط صمیمانه با پدرش دلسرد کند.
۳. کنترل بیش از حد و عدم اعتماد:
پدرانی که سعی می‌کنند تمام جنبه‌های زندگی دخترشان را به طور کامل کنترل کنند و به او اعتماد ندارند، باعث می‌شوند دختر احساس خفقان و سلب استقلال کند. این رفتار می‌تواند منجر به پنهان‌کاری، دروغگویی و نافرمانی از سوی دختر شود و خرابی رابطه دختر با پدر در دوران بلوغ شود.
۴. مقایسه کردن با دیگران:
مقایسه مداوم دختر با خواهر، برادر، دوستان یا دیگران، احساس حسادت، حقارت و نارضایتی را در او ایجاد می‌کند. دختر احساس می‌کند که به اندازه کافی خوب نیست و پدرش او را آن‌طور که هست نمی‌پذیرد. این مقایسه‌ها می‌تواند عزت نفس دختر را خدشه‌دار کند و باعث ایجاد کدورت در رابطه شود.
۵. عدم حضور عاطفی و بی‌توجهی:
وقتی پدر از نظر عاطفی در زندگی دخترش حضور ندارد، به حرف‌هایش گوش نمی‌دهد، در فعالیت‌هایش شرکت نمی‌کند و به نیازهای عاطفی او بی‌توجه است، دختر احساس می‌کند که برای پدرش مهم نیست. این عدم حضور عاطفی می‌تواند باعث ایجاد شکاف عمیق در رابطه شود و احساس تنهایی و طردشدگی را در دختر تقویت کند.
۶. رفتارهای تبعیض‌آمیز:
اگر پدر بین دختر و دیگر فرزندانش تبعیض قائل شود، مثلاً در دادن امکانات، توجه یا محبت، دختر احساس بی‌عدالتی و دوست داشته نشدن می‌کند. این تبعیض می‌تواند خشم و رنجش عمیقی را در دختر ایجاد کند و رابطه دختر با پدر در دوران بلوغ را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.
۷. عدم رعایت حریم خصوصی:
وارد شدن بدون اجازه به حریم خصوصی دختر، مانند خواندن پیام‌ها، دفتر خاطرات یا تفتیش وسایل شخصی او، نشان‌دهنده عدم احترام و بی‌اعتمادی است. این رفتار می‌تواند احساس ناامنی و بی‌حرمتی را در دختر ایجاد کند و باعث شود دیگر به پدرش اعتماد نکند.
۸. قول دادن و عمل نکردن:
وقتی پدر قولی به دخترش می‌دهد و به آن عمل نمی‌کند، اعتماد دختر به او خدشه‌دار می‌شود. این بی‌اعتباری باعث می‌شود دختر دیگر به حرف‌های پدرش اطمینان نکند و احساس کند که برای او ارزشی ندارد.
اجتناب از این رفتارها و تلاش برای برقراری ارتباط صمیمانه، مبتنی بر احترام و درک متقابل، می‌تواند به حفظ و تقویت رابطه مثبت بین پدر و دختر در دوران بلوغ کمک کند.
کلام آخر
در پایان، باید گفت دوران بلوغ مرحله‌ای حساس و پرچالش در زندگی هر دختری است و نقش پدر در این میان بی‌بدیل است. پدری که با صبر، درک، همدلی و احترام با دختر نوجوان خود همراه می‌شود، نه تنها به او کمک می‌کند تا این دوران را با سلامت روان و اعتماد به نفس پشت سر بگذارد، بلکه پیوندی عمیق و پایدار با او برقرار می‌کند که تا سال‌های سال ماندگار خواهد بود. این ارتباط صمیمانه و حمایتی، دختر را در مواجهه با مشکلات زندگی قوی‌تر و پایدار می‌سازد.
اگر در این مسیر نیازمند راهنمایی و حمایت تخصصی هستید، کلینیک سلامت روان جوانه با بهره‌گیری از متخصصان مجرب در حوزه روانشناسی کودک و نوجوان، آماده ارائه خدمات مشاوره‌ای فردی و خانوادگی به شما عزیزان است.
برای داشتن رابطه‌ای سالم و پویا با فرزندان خود در این دوران مهم، می‌توانید از خدمات تخصصی کلینیک سلامت روان جوانه بهره‌مند شوید.
