روابط افلاطونی نوعی از ارتباطات عاطفی و صمیمانه هستند که در آن احساسات عاشقانه و کشش جنسی جایی ندارند.
این نوع روابط بر پایه اعتماد، احترام و درک متقابل شکل میگیرند و میتوانند میان هر دو جنس برقرار شوند. در چنین رابطهای، افراد به یکدیگر اهمیت میدهند، در سختیها کنار هم میمانند و علایق و ارزشهای مشترکی دارند، اما هیچگاه به دنبال تبدیل این دوستی به عشق عاشقانه نیستند.
ایدهی عشق یا روابط افلاطونی از آموزههای افلاطون، فیلسوف یونان باستان (حدود ۴۲۸ تا ۳۴۸ قبل از میلاد)، سرچشمه گرفته است. او باور داشت که این نوع عشق میتواند افراد را به سوی کمال و ارزشهای والاتر هدایت کند.
از نظر او، این پیوند زمانی شکل میگیرد که فرد ویژگیهای مثبت دیگری را که در خود میبیند یا آرزوی داشتن آنها را دارد، شناسایی کند.
برخلاف تصور رایج، روابط افلاطونی تنها بین افراد جنس مخالف نیست، بلکه دوستیهای عمیق میان همجنسها را نیز شامل میشود.
این نوع روابط میتوانند یکی از مهمترین و ماندگارترین ارتباطات زندگی باشند. افرادی که چنین دوستیهایی را تجربه میکنند، در کنار یکدیگر احساس امنیت، حمایت و آرامش دارند.
گاهی حتی یک ارتباط افلاطونی میتواند از بسیاری از روابط عاشقانه قویتر باشد. در این میان، برخی ممکن است این نوع دوستیها را درک نکنند یا تصور کنند که همیشه احتمال تغییر آنها به یک رابطه عاشقانه وجود دارد، اما واقعیت این است که مرزهای مشخص و درک متقابل، اساس این نوع ارتباطات است.
در این مطلب از کلینیک روانشناسی و مشاوره جوانه به بررسی عشق یا رابطه افلاطونی چیست، مزایای آن و روش های حفظ روابط سالم را برای باهم بررسی میکنیم پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
روابط افلاطونی چیست؟
روابط افلاطونی یعنی دو نفر، چه همجنس و چه غیرهمجنس، با هم خیلی صمیمی هستند، اما هیچ رابطهی جنسی بینشان نیست.
این صمیمیت از دوستی معمولی بیشتر است. در این نوع رابطه، افراد به هم اعتماد کامل دارند، به هم وفادارند و احساس میکنند کسی را پیدا کردهاند که واقعاً آنها را میفهمد. انگار یک نیمهی گمشدهی غیرعاشقانه پیدا کردهاند.
این نوع رابطه میتواند با بهترین دوست، همکار یا یکی از اعضای خانواده شکل بگیرد، فرقی نمیکند جنسیت آنها چه باشد. مهمترین چیزها در یک رابطهی افلاطونی، توجه، تحسین، اعتماد، وفاداری و صداقت است.
یعنی دو نفر همدیگر را همانطور که هستند قبول دارند، به هم احترام میگذارند، رازهایشان را با هم در میان میگذارند و همیشه کنار هم هستند. این رابطه میتواند خیلی قوی و پایدار باشد و به افراد احساس امنیت و خوشبختی بدهد.
عشق افلاطونی یا platonic love چیست؟
عشق افلاطونی یا platonic love نوعی عشق است که بر پایه احساسات عمیق، احترام و صمیمیت شکل میگیرد، اما در آن هیچگونه کشش جنسی یا رابطه جسمانی وجود ندارد.
این نوع عشق میتواند میان دوستان، اعضای خانواده یا حتی افرادی که به یکدیگر نزدیک هستند، شکل بگیرد. برخلاف روابط عاشقانه که در آن احساسات رمانتیک و گاهی نیازهای فیزیکی نقش دارند، عشق افلاطونی بیشتر بر جنبههای معنوی، فکری و احساسی تمرکز دارد.
برخی تصور میکنند که عشق افلاطونی یک انتخاب آگاهانه است، اما در بسیاری از موارد، این نوع رابطه بهطور طبیعی و بدون برنامهریزی شکل میگیرد.
افراد معمولاً با هدف تجربه عشق افلاطونی وارد یک رابطه نمیشوند، بلکه اتفاقات و شرایط زندگی باعث میشود که یک پیوند عمیق و پایدار میان آنها ایجاد شود، بدون آنکه احساسات عاشقانه یا تمایلات فیزیکی در آن نقش داشته باشد.
عشق افلاطونی میتواند در روابط مختلفی دیده شود. بهعنوان مثال، دو دوست صمیمی که سالها در کنار هم هستند و در سختیها و شادیها از یکدیگر حمایت میکنند، میتوانند یک رابطه افلاطونی داشته باشند.
همچنین، برخی از زوجها پس از گذشت زمان و تغییر احساسات اولیه، وارد مرحلهای میشوند که رابطه آنها بیشتر شبیه یک عشق افلاطونی میشود تا یک عشق رمانتیک.
بااینحال، درک این نوع عشق برای برخی افراد دشوار است. بسیاری بر این باورند که هر ارتباط نزدیکی بین دو نفر، در نهایت به یک رابطه عاشقانه تبدیل میشود، اما عشق افلاطونی خلاف این باور را ثابت میکند.
این نوع عشق به افراد این امکان را میدهد که بدون نیاز به کشش جسمانی، یک ارتباط عمیق و ارزشمند را تجربه کنند.

نشانه و ویژگیهای یک رابطه افلاطونی چیست؟
چندین ویژگی اساسی وجود دارد که روابط افلاطونی را از سایر انواع روابط متمایز میکند:
🔹 صداقت و شفافیت
در یک رابطه افلاطونی، هر دو نفر احساس راحتی دارند که افکار، احساسات و نگرانیهای خود را بدون ترس از قضاوت بیان کنند. این صداقت، اعتماد را تقویت کرده و باعث میشود ارتباطی محکم و پایدار شکل بگیرد.
🔹 درک و احترام به مرزها
افرادی که در یک رابطه افلاطونی هستند، به فضای شخصی یکدیگر احترام میگذارند. آنها میدانند که هر فرد نیاز به استقلال و آزادی دارد، بنابراین هیچگاه تلاش نمیکنند بر دیگری تسلط داشته باشند. این نوع احترام باعث میشود که رابطه سالم و پایدار بماند.
🔹 صمیمیت و اشتراکگذاری تجربیات
رابطه افلاطونی بر پایه تجربیات مشترک و علایق مشابه شکل میگیرد. افراد در این نوع رابطه اغلب سرگرمیها، باورها و دیدگاههای مشترکی دارند که باعث میشود ارتباط آنها عمیقتر شود. لحظاتی که با هم سپری میکنند، بدون فشارهای عاطفی یا انتظارات خاص، به آنها حس نزدیکی و همدلی میدهد.
🔹 پذیرش بدون قید و شرط
یکی از مهمترین نشانههای یک رابطه افلاطونی سالم، احساس راحتی در کنار یکدیگر است. افراد در چنین روابطی بدون ترس از قضاوت یا طرد شدن، میتوانند خود واقعیشان باشند. آنها یکدیگر را با تمام نقاط قوت و ضعفشان میپذیرند و احساس ارزشمندی و درک متقابل را در رابطه حفظ میکنند.
انواع روابط افلاطونی
بگذارید چند مثال ساده از روابط افلاطونی را با هم بررسی کنیم تا بهتر بتوانیم تفاوت آن را با روابط عاشقانه درک کنیم:
۱. دوستیهای خیلی صمیمی بین دو زن یا دو مرد:
شاید شنیده باشید که میگویند «دوستان خواهری» یا «رفاقت برادرانه». این اصطلاحات به روابط خیلی نزدیک و صمیمی بین دو زن یا دو مرد اشاره میکنند.
این افراد مثل بهترین دوستان همیشگی هستند، اما رابطهشان جنبهی عاشقانه ندارد. آنها همدیگر را خیلی دوست دارند، اما این دوست داشتن با عشق فرق میکند.
آنها میتوانند ساعتها با هم صحبت کنند، رازهایشان را با هم در میان بگذارند، در سختیها و خوشیها کنار هم باشند، اما هیچ کشش یا رابطهی جنسیای بینشان وجود ندارد.
۲. همکاران خیلی صمیمی:
گاهی اوقات پیش میآید که دو همکار در محل کار، رابطهی خیلی نزدیک و صمیمیای با هم پیدا میکنند. این افراد ممکن است ساعتها با هم کار کنند، به هم کمک کنند، در جلسات و کنفرانسها با هم شرکت کنند و حتی خارج از محیط کار هم با هم وقت بگذرانند.
آنها مثل یک زوج، بدون جنبهی عاشقانه، به هم تکیه میکنند. ممکن است کارهای همدیگر را انجام دهند، در مواقع ضروری به هم کمک کنند و همیشه پشت هم باشند. این نوع رابطه، یک رابطهی افلاطونی قوی بین همکاران است.
۳. رابطهی مربی و شاگرد:
رابطهی بین یک مربی و شاگردش هم میتواند یک رابطهی افلاطونی عمیق باشد. مربی به شاگردش کمک میکند تا یاد بگیرد، رشد کند و به اهدافش برسد.
این رابطه بر پایهی احترام متقابل، اعتماد و اهداف مشترک بنا شده است، اما هیچ احساس عاشقانهای در آن وجود ندارد. مربی و شاگرد میتوانند رابطهای صمیمی و دوستانه با هم داشته باشند، اما این رابطه همیشه در چارچوب احترام و حرفهای بودن باقی میماند.
به طور کلی، مهمترین ویژگی یک رابطهی افلاطونی، وجود یک پیوند عاطفی عمیق، اعتماد و احترام متقابل بین دو نفر است، بدون اینکه هیچ احساس عاشقانه یا جنسیای در میان باشد.
این نوع روابط میتوانند بسیار ارزشمند و رضایتبخش باشند و به افراد کمک کنند تا احساس کنند که کسی را دارند که واقعاً آنها را میفهمد و دوست دارد، بدون اینکه هیچ انتظاری برای رابطهی جنسی یا عاشقانه وجود داشته باشد.
۴. روابط خانوادگی:
روابط با اعضای خانواده، میتوانند از قویترین و پایدارترین روابط زندگی باشند. مخصوصاً روابط خواهر و برادری، به خاطر اینکه افراد با هم بزرگ میشوند، خیلی قوی است.
روابط والدین هم از قویترین روابط خانوادگی است و حتی روابط با پسرعموها و دخترعموها هم میتواند خیلی قوی باشد. پ
البته هر خانوادهای ویژگیهای خاص خودش را دارد و میزان نزدیکی بین اعضای خانواده، متفاوت است. همچنین، مهم است که به روابط عمیق و صمیمی بین بعضی از اعضای خانواده هم توجه کنیم و آنها را ارزشمند بدانیم.
درک تفاوت بین روابط افلاطونی در مقابل روابط عاشقانه
تفاوت اصلی بین روابط افلاطونی و عاشقانه در حضور یا عدم حضور کشش جنسی است. در روابط افلاطونی، افراد به هم علاقه دارند، اما این علاقه جنبه جنسی ندارد.
آنها از همراهی هم لذت میبرند، به هم احترام میگذارند و به هم اعتماد دارند، اما هیچ کشش یا رابطه جنسی بین آن ها وجود ندارد. در مقابل، روابط عاشقانه با حضور کشش جنسی و علاقه رمانتیک مشخص میشوند.
افراد در این روابط علاوه بر صمیمیت و دوستی، به هم به عنوان شریک جنسی نیز جذب میشوند و به دنبال ایجاد یک رابطه عاطفی و جنسی عمیق با هم هستند.
علاوه بر این، روابط افلاطونی معمولاً بر پایه دوستی، احترام متقابل و حمایت عاطفی بنا میشوند، در حالی که روابط عاشقانه شامل تعهدات عاطفی و جنسی بیشتری هستند.
در روابط عاشقانه، افراد معمولاً به دنبال ایجاد یک زندگی مشترک و تشکیل خانواده هستند، در حالی که در روابط افلاطونی، هدف اصلی حفظ دوستی و صمیمیت است.
روابط افلاطونی میتوانند بسیار ارزشمند و رضایتبخش باشند و به افراد کمک کنند تا احساس تعلق و ارتباط عمیق با دیگران داشته باشند، در حالی که روابط عاشقانه میتوانند منبع عشق، شور و هیجان باشند.

روابط افلاطونی چه مزایایی دارد؟
روابط افلاطونی که بر اساس اعتماد و احترام متقابل بنا شدهاند، بسیار ارزشمند هستند و میتوانند به شادی و سلامتی شما کمک شایانی کنند.
- حمایت عاطفی میتواند احساس تنهایی را کاهش دهد و سلامت روان شما را بهبود بخشد.
- همراهی میتواند زندگی اجتماعی شما را غنیتر کند و حس تعلق را به شما منتقل کند.
- دوستان میتوانند شما را به چالش بکشند تا از محدوده آسایش خود خارج شوید، علایق جدید را دنبال کنید، مهارتهای جدید را توسعه دهید و رشد شخصی شما را افزایش دهند.
- یادگیری از تجربیات دیگران میتواند به شما کمک کند تا دیدگاههای مختلف را درک کنید و درک شما از جهان را غنیتر کند.
- خندیدن و لذت بردن از زمان با دوستان میتواند استرس را کاهش دهد، خلق و خوی شما را تقویت کند و اضطراب را کم کند.
- بازخورد مثبت و تایید دوستان میتواند عزت نفس شما را افزایش دهد.
- تحقیقات نشان داده است که ارتباطات اجتماعی قوی با سلامت جسمی و طول عمر بهتری مرتبط است.
- گفتگو با دوستان افلاطونی میتواند به شما کمک کند تا مهارتهای ارتباطی و حل تعارض بهتری را توسعه دهید.
- پذیرش و حمایت بیقید و شرط میتواند در مواقع نیاز به شما آرامش و اطمینان دهد.
۴ راهکار ساده برای شروع یک رابطه افلاطونی
روابط افلاطونی سالم و قوی میتوانند زندگی اجتماعی شما را غنیتر کرده و احساس شادی و آرامش بیشتری به همراه داشته باشند. برای ایجاد چنین روابطی، به این نکات توجه کنید:
۱. ارتباط با افرادی که علایق مشترک دارند
سعی کنید با افرادی که علایق مشابهی با شما دارند، آشنا شوید و روابط دوستانه برقرار کنید. پیوستن به گروهها و فعالیتهای مورد علاقهتان، مانند باشگاههای کتاب، تیمهای ورزشی، یا کلاسهای آموزشی، میتواند راهی عالی برای یافتن دوستانی همفکر باشد.
۲. صمیمی و خوشبرخورد باشید
برای ایجاد یک ارتباط خوب، مهربانی و برخورد دوستانه بسیار مهم است. لبخند زدن و برقراری ارتباط چشمی نشان میدهد که شما پذیرای دوستیهای جدید هستید.
اگر مکالمهای را آغاز کنید، بهویژه با فردی که ممکن است خجالتی باشد، به او نشان میدهید که علاقهمند به شناخت بیشتر او هستید.
هنگام صحبت، سؤالاتی درباره علایق و تجربیات طرف مقابل بپرسید، اما از موضوعات حساس که ممکن است باعث ناراحتی شوند، خودداری کنید.
۳. ارتباط صادقانه و شفاف داشته باشید
بعد از ایجاد دوستی، ارتباط خوب و صادقانه، کلید حفظ و تقویت آن است. به اشتراک گذاشتن افکار و احساساتتان با دوست خود، به ایجاد اعتماد و پیوند عمیقتر کمک میکند.
در کنار صحبت کردن، شنونده خوبی نیز باشید. با دقت به صحبتهای دوستتان گوش دهید و واکنش مناسبی نشان دهید تا او احساس کند که نظرات و تجربیاتش برای شما مهم است.
۴. قدردانی و حمایت خود را نشان دهید
قدردانی از دوستان و حمایت از آنها در موقعیتهای مختلف، یکی از مهمترین عوامل تقویت روابط افلاطونی است. تشکر از مهربانی، همراهی و حمایت آنها باعث میشود احساس ارزشمندی کنند. همچنین، اگر در زمان نیاز کنار دوستتان باشید، پیوند میان شما عمیقتر خواهد شد.
با رعایت این نکات، میتوانید روابط افلاطونی قوی و سالمی بسازید که به رشد فردی و اجتماعی شما کمک کند.
چگونه روابط افلاطونی سالم را حفظ کنیم
مانند هر رابطه دیگری، حفظ یک رابطه افلاطونی هم به تلاش و مراقبت نیاز دارد. برای داشتن یک رابطه سالم و مستدام، باید همواره شادی، حمایت عاطفی و همراهی را در اولویت قرار دهید و این ارزشها را در تمام ارتباطات خود حفظ کنید.
۱. احترام متقابل را رعایت کنید
حتی زمانی که دیدگاههایتان با هم متفاوت است، باید به حرفهای دوستتان گوش دهید و به حق او برای داشتن نظر متفاوت احترام بگذارید.
درک کنید که هر فرد مسئولیتها و علایق خودش را دارد و باید به برنامهها و تعهدات او توجه کنید. به مرزهای شخصی او احترام بگذارید، خواه در مورد زمان، فضای شخصی یا موضوعات مورد گفتگو باشد. اگر نیاز بود، این مرزها را تنظیم کنید.
۲. اعتماد بسازید و نگه دارید
برای ایجاد اعتماد، باید قابل اعتماد و مراقب باشید. به قولهای خود عمل کنید و در زمان نیاز، کنار دوستتان باشید. این رفتارها به شما کمک میکند تا رابطهتان را عمیقتر کنید و نشان دهید که برای این ارتباط اهمیت قائل هستید. برای جلوگیری از سوء تفاهمها، احساسات و افکارتان را بهطور صادقانه با او در میان بگذارید. در کنار دوستتان باشید و در مواقع سخت از او حمایت کنید.
۳. حمایت کنید و آماده دریافت کمک باشید
در زمانی که دوستتان نیاز به حمایت دارد، چه در مسائل شخصی، مشکلات روزمره یا حتی برای گوش دادن، باید آماده باشید که به او کمک کنید.
همچنین، به یاد داشته باشید که درخواست کمک از او نیز نشاندهنده اعتماد شما به اوست. از دوستتان حمایت کنید تا به اهداف و رویاهایش برسد و در کنار هم، دستاوردها و موفقیتهای یکدیگر را جشن بگیرید.
۴. یک ریتم ارتباطی سالم پیدا کنید
برای نگه داشتن ارتباط با دوستتان، مهم است که با او در تماس باشید. حتی اگر درگیر زندگی روزمره خود هستید، برای نشان دادن اهمیت به او پیام بدهید یا تماس بگیرید. علاقهمند به زندگی و تجربیات او باشید و از زمان باکیفیتی برای گذراندن لحظات مشترک استفاده کنید.۵. درگیریها را بهطور آگاهانه مدیریت کنید
در هر رابطهای، ممکن است درگیریها به وجود بیاید. برای جلوگیری از بدتر شدن مشکلات، باید به محض بروز هر گونه سوء تفاهم یا کدورت، با دوستتان صحبت کنید.
سخن پایانی
روابط افلاطونی نه تنها به ما کمک میکنند تا احساس تنهایی را کاهش دهیم و سلامت روانمان را بهبود ببخشیم، بلکه میتوانند زندگی اجتماعی ما را غنیتر کرده و حس تعلق را به ما بدهند.
دوستان میتوانند ما را به چالش بکشند تا از محدوده آسایش خود خارج شویم و علایق جدید را دنبال کنیم. همچنین، یادگیری از تجربیات دیگران میتواند دیدگاههایمان را گسترش دهد و درک ما از جهان را غنیتر کند. خندیدن و لذت بردن از زمان با دوستان استرس را کاهش داده و خلق و خوی ما را تقویت میکند.
کلینیک روانشناسی و مشاوره جوانه یک مرکز تخصصی است که در زمینههای مختلف روانشناسی از جمله مشاوره تحصیلی، کودک و نوجوان، بزرگسال، خانواده و ازدواج فعالیت میکند.
این مرکز با بهرهگیری از روانشناسان باتجربه و اساتید دانشگاه، خدمات درمانی و مشاورهای را به صورت حضوری و آنلاین ارائه میدهد.
خدمات آنها شامل درمان اختلالات رفتاری و روانی، تست هوش و استعدادیابی، و همچنین درمان اختلالات یادگیری است. هدف اصلی این مرکز بهبود کیفیت زندگی و کاهش مشکلات روانشناختی است.
برای مشاوره و اطلاعات بیشتر میتوانید با شماره تماس (۰۲۱۸۸۹۹۸۰۸۷) یا (۰۹۳۶۵۹۸۱۸۸۵) تماس بگیرید یا به آدرس تهران، میدان فاطمی، ابتدای شهید گمنام، جنب سالن همایش کشور، ساختمان یاس، طبقه ششم، واحد ۳۵ کلینیک روانشناسی و مشاوره جوانه مراجعه کنید.