آیا تا به حال به این فکر کردهاید که یک حادثه ناگهانی یا یک تجربه تلخ چگونه میتواند زندگی شما را تحت تأثیر قرار دهد؟ انواع تروما، از آسیبهای جسمی ناشی از تصادفات و حوادث ورزشی گرفته تا آسیبهای روانی ناشی از سوءاستفاده یا جنگ، میتوانند تأثیرات عمیق و ماندگاری بر سلامت ما بگذارند.
تروماهای جسمی، مانند شکستگیها، آسیبهای مغزی و صدمات بافتی، نه تنها به درد و ناتوانی فیزیکی منجر میشوند، بلکه میتوانند بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارند و او را از فعالیتهای روزمرهاش بازدارند.
در عین حال، تروماهای روانی که معمولاً ناشی از تجربیات شدید و آسیبزا هستند، میتوانند احساسات اضطراب، افسردگی و استرس را به همراه داشته باشند.
این نواع تروما ممکن است باعث ایجاد اختلالات روانی مانند اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) شود و فرد را در مواجهه با چالشهای روزمره دچار مشکل کند.
در نهایت، این دو نوع تروما میتوانند به طور متقابل بر یکدیگر تأثیر بگذارند و منجر به یک چرخه معیوب شوند که بهبود و درمان را دشوار میسازد؛ بنابراین، شناخت و مدیریت انواع تروما برای حفظ سلامت جسمی و روانی افراد ضروری است.
اما چگونه میتوانیم با شناخت دقیق این انواع تروما و اثرات آنها، به بهبود و درمان خود کمک کنیم؟ در این مقاله، به بررسی انواع تروما، علل و پیامدهای آن خواهیم پرداخت و به این پرسشهای مهم پاسخ خواهیم داد. برای اطلاعات بیشتر به مقاله تروما چیست؟ مراجعه کنید.
تروما چیست؟
تروما، بر اساس تعریف اداره خدمات بهداشت روانی و سوء مصرف مواد آمریکا، به رویدادها یا شرایطی اشاره دارد که منجر به آسیب جسمی، عاطفی یا تهدید کننده زندگی میشوند. افرادی که دچار تروما میشوند، ممکن است چالشهای متعددی را در زمینههای سلامت روان، سلامت جسمی، سلامت عاطفی و رفاه کلی تجربه کنند.
انواع تروما میتواند در هر سنی، چه در دوران کودکی و چه در بزرگسالی، بر فرد تأثیر بگذارد. تجربه تروما در دوران کودکی بهویژه میتواند اثرات شدید و طولانیمدتی داشته باشد.
در این موارد، احساسات ترس و ناامیدی به بزرگسالی منتقل میشود و این امر زمینهساز بروز آسیبهای بیشتر خواهد بود.
با این حال، حتی اگر آسیب فرد سالها پیش اتفاق افتاده باشد، همچنان راههایی برای غلبه بر درد، یادگیری اعتماد، ارتباط مجدد با دیگران و بازگرداندن حس تعادل احساسی وجود دارد.
درمان انواع تروما میتواند شامل مداخلات دارویی در موارد شدید و مزمن باشد، اما به تنهایی کافی نیست و دریافت مشاوره رواندرمانی نیز ضروری است.
ترومای نوع ۱ چیست؟
ترومای نوع ۱ به رویدادهای غیرمنتظره و تک حادثهای اشاره دارد یا ترومای حاد نیز گفته میشود. این نوع تروما معمولاً با اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) مرتبط است و میتواند تأثیرات عمیقی بر سلامت روانی فرد بگذارد.نمونههایی از رویدادهای تروماتیک نوع ۱ شامل موارد زیر هستند:
- خشونت یا تجاوز جنسی
- بیماریهای تهدیدکننده زندگی یا آسیبهای جدی
- از دست دادن دردناک یکی از عزیزان یا نزدیکان
- شاهد بودن خشونت
- جنایت یا تصادف
- بلایای طبیعی
- زایمان
- اقدام به خودکشی
این رویدادها میتوانند احساسات شدیدی از ترس، اضطراب و ناامیدی را در فرد ایجاد کنند و در برخی موارد، منجر به مشکلات روانی و عاطفی بلندمدت شوند.
ترومای نوع ۲ چیست؟
ترومای نوع ۲، که به عنوان ترومای پیچیده نیز شناخته میشود، به تجربیات آسیبزای مرتبط با دوران کودکی یا مراحل اولیه رشد اشاره دارد.
این نوع تروما معمولاً شامل تجربیات مکرر و تکراری است که میتواند تأثیرات عمیقی بر سلامت روانی فرد بگذارد. ترومای پیچیده اغلب به روابطی مربوط میشود که فرد در آنها گرفتار است، مانند کودکآزاری توسط مراقبین یا افرادی که باید از او محافظت کنند.نمونههای متداول رویدادهای تروماتیک نوع ۲ شامل موارد زیر هستند:
- سوءاستفاده در دوران کودکی
- خشونت خانگی
- بیتوجهی
- ترومای دلبستگی
- قلدری
- آزار عاطفی، فیزیکی، کلامی یا جنسی
- آسیبهای مذهبی
- تربیت بیش از حد سختگیرانه
این انواع تروما میتواند به شکلهای مختلفی بر زندگی فرد تأثیر بگذارد و در بسیاری از موارد، منجر به مشکلات عاطفی و روانی بلندمدت میشود.
انواع تروما: شناخت، علائم، تأثیرات و روش های درمان
انواع تروما به دسته مختلف تقسیم بندی میشود که شامل موارد زیر است:
- ترومای حاد به یک رویداد منفرد، غیرمنتظره و استرسزا اشاره دارد که میتواند تأثیرات فوری و شدیدی بر فرد بگذارد.
- ترومای مزمن ناشی از حوادث آسیبزای مکرر و طولانیمدت است که فرد را به طور مداوم در معرض استرس و آسیب قرار میدهد.
- ترومای پیچیده نیز شامل مجموعهای از رویدادهای آسیبزا است که به طور همزمان یا متوالی بر فرد تأثیر میگذارند و میتوانند علائم خاص و منحصر به فردی از تروما را ایجاد کنند. این نوع تروما معمولاً به دلیل تجربیات متنوع و پیچیدهای که فرد در زندگی خود داشته است، شکل میگیرد.
۱. ترومای حاد چیست؟
ترومای حاد از یک رویداد یا حادثه منفرد و غیرمنتظره ناشی میشود. حتی اگر این تجربه تنها یک بار رخ داده باشد، اما به قدری طاقتفرسا بوده که سیستم عصبی فرد را در حالت پاسخ به تهدید گیر انداخته است. قرار گرفتن مداوم در این حالت هشدار میتواند منجر به مشکلات متعدد سلامتی شود.
در ترومای حاد، سیستم عصبی فرد به طور مداوم در حالت آماده باش قرار میگیرد و این میتواند پیامدهای جسمی و روانی زیادی داشته باشد. اضطراب، افسردگی، فشار خون بالا، اختلال در خواب و تمرکز از جمله این پیامدها هستند. فرد همچنین ممکن است دچار اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) شود که با علائمی مانند کابوس، فلاشبک و اجتناب از محرکهای مرتبط با تروما مشخص میشود.
نمونههای رایج تروما حاد چیست؟
برخی از رایجترین نمونههای ترومای حاد شامل موارد زیر هستند:
- تصادفات رانندگی
- بلایای طبیعی
- جرایم خشونتآمیز
- حملات فیزیکی
این نوع رویدادها میتوانند تأثیرات عمیقی بر سلامت روانی و جسمی فرد بگذارند و نیاز به حمایت و درمان مناسب دارند.
ترومای حاد چه مدت میتواند ادامه داشته باشد؟
مدت زمان تأثیرات ترومای حاد میتواند برای هر فرد متفاوت باشد. برخی افراد ممکن است اثرات تروما را برای چند ماه تجربه کنند، در حالی که دیگران ممکن است سالها با عواقب آن دست و پنجه نرم کنند.
اختلال استرس حاد زمانی رخ میدهد که فرد یک رویداد آسیبزا را تجربه کرده یا شاهد آن باشد. مشاهده یک رویداد آسیبزا میتواند منجر به ترومای حاد شود که به طور قابل توجهی بر زندگی فرد تأثیر میگذارد.
علائم اختلال استرس حاد معمولاً برای یک ماه ادامه دارند، اما در برخی موارد، این علائم میتوانند به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) تبدیل شوند و نیاز به درمان و حمایت بیشتری داشته باشند.
چگونه بفهمیم که دچار ضربه روحی حاد شدهایم؟
بهترین راه برای تشخیص اینکه آیا دچار ترومای حاد هستید یا خیر، این است که با فردی که به او اعتماد دارید صحبت کنید و به دنبال حمایت حرفهای باشید
.یک ارائهدهنده خدمات بهداشتی، درمانگر، پزشک یا سایر متخصصان سلامت روان میتوانند به بازماندگان آسیب کمک کنند تا با واکنشهای احساسی خود کنار بیایند، بیماریهای روانی مانند PTSD را شناسایی کنند، مکانیسمهای مقابلهای سالم را یاد بگیرند و فرایند بهبودی را آغاز کنند.
علائم جسمی، عاطفی و روانی انواع تروما حاد چیست؟
علائم رایج ترومای حاد میتواند شامل موارد زیر باشد:
- تحریکپذیری
- اضطراب
- دشواری در تمرکز
- فلاشبکها
- اجتناب از موقعیتها یا افراد مرتبط با تروما
- مشکلات خواب
- کابوسها
- خاطرات ناخواسته
- احساس تفکیک از واقعیت
این علائم میتوانند به طور قابل توجهی بر زندگی روزمره فرد تأثیر بگذارند و نیاز به توجه و درمان مناسب دارند.
درمان انواع ترومای حاد
رواندرمانی رایجترین روش درمانی برای تروما درمانی حاد است. درمان شناختی-رفتاری (CBT) نوعی رواندرمانی است که به افراد کمک میکند تا ارتباط بین افکار، احساسات و رفتارهای خود را درک کنند.
CBT متمرکز بر تروما، شکل منحصر به فردی از درمان است که به طور خاص نیازهای هر فرد را مورد توجه قرار میدهد. این رویکرد به بازماندگان کمک میکند تا با افکار و احساسات مرتبط با تروما کنار بیایند، مهارتهای مقابلهای سالم را توسعه دهند و به زندگی عادی خود بازگردند.
پیدا کردن یک درمانگر تروما که تجربه کافی داشته باشد و بتواند تجربیات زندگی فرد را درک، تصدیق و به آنها پاسخ دهد، میتواند بسیار مفید باشد. این امر به ایجاد یک رابطه درمانی مثبت و سازنده کمک میکند که پایه و اساس بهبودی را فراهم میآورد.
۲. انواع تروما مزمن چیست؟
ترومای مزمن زمانی رخ میدهد که فرد در معرض حوادث آسیبزا و استرسزای مکرر و طولانیمدت قرار میگیرد. این نوع تروما معمولاً ناشی از تجربیات تکراری مانند سوءاستفاده در دوران کودکی، خشونت خانگی یا قرار گرفتن در محیطهای خطرناک است.
در ترومای مزمن، فرد ممکن است به طور مداوم در حالت هشدار و آماده باش قرار داشته باشد. این وضعیت میتواند منجر به مشکلات جدی سلامت روان مانند افسردگی، اضطراب و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) شود. همچنین ممکن است علائم جسمی مانند درد مزمن، خستگی و اختلالات خواب را به همراه داشته باشد.
نمونههای رایج انواع تروما مزمن چیست؟
نمونههای رایج انواع تروما مزمن میتواند شامل موارد زیر باشد:
- آزار خانگی
- جنگ
- خشونت
- بیماریهای مزمن
- بیتوجهی
- بیخانمانی
این تجربیات میتوانند تأثیرات عمیق و ماندگاری بر سلامت روانی و جسمی فرد داشته باشند و نیاز به درمان و حمایت مناسب دارند.
ترومای مزمن چه تأثیری بر زندگی فرد میتواند بگذارد؟
انواع تروما مزمن میتواند تأثیرات عمیق و گستردهای بر زندگی فرد بگذارد. این نوع تروما معمولاً ناشی از تجربیات مکرر و طولانیمدت است که میتواند منجر به مشکلات جدی در سلامت روان شود.
افراد مبتلا به ترومای مزمن ممکن است با احساسات شدیدی از اضطراب، افسردگی و ناامیدی مواجه شوند که میتواند کیفیت زندگی روزمره آنها را تحت تأثیر قرار دهد.
این تأثیرات ممکن است شامل دشواری در برقراری ارتباط با دیگران، احساس بیاعتمادی و ناامنی، و همچنین کاهش توانایی در تمرکز و تصمیمگیری باشد.
علاوه بر این، ترومای مزمن میتواند به بروز علائم جسمی مانند درد مزمن و اختلالات خواب منجر شود. در موارد شدیدتر، این وضعیت ممکن است به خودآزاری و افکار خودکشی منجر شود؛ بنابراین، درمان و حمایت مناسب برای مدیریت این تأثیرات و بهبود کیفیت زندگی افراد دچار ترومای مزمن ضروری است.
علائم جسمی، عاطفی و روانی انواع ترومای مزمن چیست؟
برخی از علائم و نشانههای ترومای مزمن میتواند شامل موارد زیر باشد:
- احساس شرم و گناه
- دشواری در تنظیم و مدیریت احساسات
- درد مزمن
- اختلالات اضطرابی
- افسردگی
این علائم میتوانند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارند و نیاز به درمان و حمایت مناسب دارند.
درمان انواع تروما مزمن چیست؟
رواندرمانی یک رویکرد رایج و مؤثر برای درمان تروما حاد و مزمن است، زیرا طیف وسیعی از درمانها و رویکردهای مختلف را در بر میگیرد.
درمان مراقبت از تروما و درمان شناختی-رفتاری متمرکز بر تروما میتواند به افراد کمک کند تا با همکاری یک درمانگر، تجارب خود را شناسایی، درک و با آنها کار کنند. این رویکردها همچنین میتوانند بازماندگان تروما را به گروههای حمایتی متصل کنند، جایی که میتوانند با افرادی که با چالشهای مشابه روبرو هستند، ارتباط برقرار کنند.
یکی دیگر از گزینههای درمانی تروما، حساسیتزدایی و پردازش مجدد حرکات چشم (EMDR) است که به فرد کمک میکند تا از ناراحتی ناشی از خاطرات تروماتیک رهایی یابد.
همچنین استفاده از روشهای خودمراقبتی در کنار جستجوی درمان حرفهای بسیار مهم است. فعالیتهایی مانند ژورنالنویسی میتواند به بازماندگان کمک کند تا احساسات خود را پردازش کنند و پاسخهای خود را به محرکها هدایت کنند.
در نهایت، حمایت اجتماعی و ارتباطات سالم نیز نقش مهمی در بهبودی و سازگاری با تروما ایفا میکنند. داشتن افراد قابل اعتماد در زندگی که بتوانند گوش شنوا و پشتیبان باشند، میتواند به فرد کمک کند تا احساس امنیت و تعلق خاطر داشته باشد.
۳. انواع تروما پیچیده چیست؟
ترومای پیچیده معمولاً زمانی رخ میدهد که یک کودک یا فرد جوان در معرض تجربیات مکرر و مداوم آسیبزا قرار گیرد. این نوع تروما بهویژه در شرایطی که فرد در یک محیط ناامن یا آسیبزا بزرگ میشود، مانند سوءاستفادههای مکرر یا بیتوجهی، بیشتر مشاهده میشود.
در مقایسه با ترومای حاد که ناشی از یک رویداد منفرد و غیرمنتظره است، ترومای پیچیده به مجموعهای از رویدادهای آسیبزا اشاره دارد که در طول یک دوره طولانی، مانند ماهها یا حتی سالها، تجربه شدهاند.
این تجربیات مکرر میتوانند تأثیرات عمیق و ماندگاری بر سلامت روان فرد بگذارند و منجر به مشکلاتی مانند اختلالات اضطرابی، افسردگی و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) شوند.
انواع تروما پیچیده میتواند بر نحوه تفکر فرد، احساسات او و روابطش با دیگران تأثیر بگذارد و به ایجاد احساس بیاعتمادی و ناامنی در زندگی روزمره منجر شود.
بنابراین، شناسایی و درمان این نوع تروما برای بهبود کیفیت زندگی و سلامت روانی افراد بسیار مهم است.
نمونههای رایج تروما پیچیده چیست؟
رایجترین نمونههای انواع تروما پیچیده شامل موارد زیر هستند:
- سوءاستفاده یا غفلت در دوران کودکی
- مواجهه مداوم با خشونت خانگی
- سوءاستفاده پزشکی
- اسارت
- مشکلات ناشی از والدین
- زندگی در مناطق جنگی
این تجربیات میتوانند تأثیرات عمیق و ماندگاری بر سلامت روان و عاطفی فرد داشته باشند و نیاز به درمان و حمایت مناسب دارند.
ترومای پیچیده چه تاثیری بر روی زندگی فردمبتلا می گذارد؟
ترومای پیچیده میتواند تأثیرات عمیقی بر سیستم عصبی داشته باشد. در این وضعیت، مغز و بدن فرد به شدت تحت فشار قرار میگیرند و در حالت «جنگ، پرواز یا یخ زدن» گرفتار میشوند.
این شرایط میتواند منجر به پریشانی عاطفی و روانی شود که بر سلامت روان و جسم فرد تأثیر منفی میگذارد. به همین دلیل، افراد ممکن است با مشکلاتی مانند اضطراب، افسردگی و اختلالات خواب روبهرو شوند که کیفیت زندگی آنها را به طور قابل توجهی تحت تأثیر قرار میدهد.
تفاوت بین تروما و ترومای پیچیده چیست؟
تفاوت بین تروما و ترومای پیچیده در نوع و شدت تجربیات آسیبزا نهفته است. تروما به طور کلی به یک آسیب روانی ناشی از یک رویداد استرسزا و غیرمنتظره اشاره دارد که میتواند تأثیرات عمیق و فوری بر فرد بگذارد. این نوع تروما معمولاً از یک رویداد منفرد مانند تصادف، تجاوز یا بلایای طبیعی ناشی میشود.
در مقابل، ترومای پیچیده به مجموعهای از تجربیات مکرر و طولانیمدت آسیبزا اشاره دارد که فرد در طول زمان مانند سوءاستفاده در دوران کودکی یا زندگی در محیطهای خشونتآمیز با آنها مواجه میشود.
ترومای پیچیده معمولاً تأثیرات عمیقتری بر سلامت روان فرد دارد و میتواند منجر به مشکلاتی مانند اختلالات اضطرابی، افسردگی و دشواری در تنظیم احساسات شود. در حالی که تروما ممکن است با گذشت زمان بهبود یابد، ترومای پیچیده غالباً نیاز به درمانهای تخصصی و طولانیمدت دارد تا فرد بتواند با اثرات آن کنار بیاید و بهبودی یابد.
ترومای پیچیده باعث چه احساساتی در فرد مبتلا میشود؟
ترومای پیچیده میتواند به طور متفاوت بر هر فرد تأثیر بگذارد. برای بسیاری از افراد، این نوع تروما ممکن است منجر به احساس اضطراب شدید، دشواری در تنظیم احساسات، یا احساس جدایی از خود شود.
برخی ممکن است همچنین درک نادرستی از هویت خود داشته باشند یا احساس کنند که از واقعیت دور هستند.
این تأثیرات میتوانند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارند و نیاز به حمایت و درمان مناسب دارند.
علائم جسمی، عاطفی و روانی انواع تروما پیچیده چیست؟
برخی از رایجترین علائم ترومای پیچیده شامل موارد زیر هستند:
- فلاشبکها
- از دست دادن حافظه
- احساس دائمی “آمادگی” یا هشدار
- تفکیک
- غیرواقعیسازی
- مسخ شخصیت
- مشکلات خواب یا تجربه کابوس
- دشواری در برقراری روابط بین فردی
- عزت نفس پایین
- ادراک منفی از خود
- سردرد
- ناراحتی معده
- بیماریهای مزمن
این علائم میتوانند تأثیرات عمیقی بر زندگی فرد داشته باشند و نیاز به درمان و حمایت مناسب دارند.
بهترین درمان برای انواع ترومای پیچیده چیست؟
برخی از رایجترین و مؤثرترین درمانها برای ترومای پیچیده شامل موارد زیر است:
- درمان شناختی رفتاری (CBT): این نوع درمان به افراد کمک میکند تا ارتباط بین افکار، احساسات و رفتارهای خود را درک کنند و به تغییر الگوهای منفی کمک میکند.
- حساسیتزدایی و پردازش مجدد حرکات چشم (EMDR): این روش به افراد کمک میکند تا از ناراحتی ناشی از خاطرات تروماتیک رهایی یابند و بهبود قابل توجهی در علائم PTSD ایجاد کند.
- رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT): این نوع درمان به ویژه برای افرادی که با مشکلات عاطفی و روابط بین فردی مواجه هستند، طراحی شده و شامل تکنیکهایی برای تنظیم احساسات و بهبود مهارتهای اجتماعی است.
- سوماتیک درمانی: این رویکرد بر روی ارتباط بین بدن و ذهن تمرکز دارد و به افراد کمک میکند تا احساسات و تنشهای جسمی ناشی از تروما را پردازش کنند.
این درمانها میتوانند به افراد کمک کنند تا با اثرات ترومای پیچیده کنار بیایند و به بهبودی دست یابند.
سایر انواع تروما عاطفی و فیزیکی را بشناسید!
سایر ترومای عاطفی و فیزیکی شامل تجربیات مختلفی هستند که میتوانند تأثیرات عمیقی بر سلامت روان و جسم فرد بگذارند.
تروماهای عاطفی معمولاً ناشی از رویدادهای آسیبزا مانند خیانت، طلاق یا مرگ عزیزان هستند که میتوانند منجر به احساسات شدید غم، اضطراب و بیاعتمادی شوند. از سوی دیگر، ترومای فیزیکی به آسیبهای جسمی ناشی از تصادف، سقوط یا خشونت اشاره دارد که میتواند منجر به مشکلات جدی مانند شکستگی، درد مزمن و اختلالات حرکتی گردد.
هر دو نوع تروما نیاز به درمان و حمایت مناسب دارند تا فرد بتواند به بهبودی و بازگشت به زندگی عادی خود دست یابد.
در ادامه به بررسی عمیق تر هرکدام از این ترومای عاطفی و فیزیکی می پردازیم:
ترومای عاطفی چیست؟
انواع تروما عاطفی به تأثیری اشاره دارد که پس از تجربه رویدادهایی که فرد را دچار احساس ناامنی، ترس یا درماندگی میکنند، باقی میماند.
این نوع تروما میتواند ناشی از یک رویداد منفرد باشد، مانند یک حادثه آسیبزا، یا میتواند نتیجه استرسهای طولانیمدت و مکرر باشد که فرد به طور مداوم با آنها مواجه است.
آسیب عاطفی ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود، از جمله سوءاستفاده، قلدری، تبعیض یا فقدان حمایت عاطفی. این تجربیات میتوانند تأثیرات عمیق و ماندگاری بر سلامت روان فرد داشته باشند و ممکن است منجر به بروز مشکلاتی مانند اضطراب، افسردگی و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) شوند.
مهم است بدانیم که فرد برای تجربه ترومای عاطفی نیازی به تجربه آسیب جسمی ندارد. حتی رویدادهای غیرفیزیکی میتوانند به شدت بر احساسات و روان فرد تأثیر بگذارند و او را در معرض خطر مشکلات عاطفی و روانی قرار دهند. به همین دلیل، شناخت و درمان ترومای عاطفی از اهمیت ویژهای برخوردار است.
علائم انواع تروما عاطفی
برخی از شایعترین علائم و نشانههای انواع تروما عاطفی میتواند شامل موارد زیر باشد:
- خشم و پرخاشگری
- گیجی و سردرگمی
- احساس گناه یا شرم
- اضطراب و افسردگی
- نوسانات خلقی و احساسی
- کابوسها و خاطرات مزاحم (فلاشبکها)
- مشکل در تمرکز و تصمیمگیری
- کنارهگیری از روابط و فعالیتهای اجتماعی
- خستگی مزمن و کمبود انرژی
- تغییراتی در الگوهای غذا خوردن و خوابیدن
این علائم میتوانند به طور قابل توجهی بر عملکرد روزمره، روابط بینفردی و کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارند. در برخی موارد، این علائم ممکن است به مدت طولانی پس از رویداد آسیبزا ادامه یابند و نیاز به درمان و مداخله مناسب داشته باشند.
مهم است که به این علائم توجه کرده و در صورت بروز، به دنبال کمک و حمایت باشیم. درمانهای روانشناختی مانند درمان شناختی-رفتاری و مشاوره میتوانند در بهبود علائم و کمک به فرد برای مدیریت تأثیرات ترومای عاطفی مؤثر باشند.
ترومای عاطفی چگونه زندگی فرد را تحت تأثیر قرار میدهد؟
ترومای عاطفی میتواند به طرق مختلفی بر یک فرد تأثیر بگذارد. این نوع آسیب میتواند باعث شود فرد احساس ناامنی کند و دچار ترس و اضطراب دائمی شود.
همچنین ممکن است منجر به علائم فیزیکی مانند سردرد، درد قفسه سینه، بیخوابی و سایر مشکلات جسمی شود.یکی از جنبههای مهم تأثیر ترومای عاطفی، تغییر در الگوهای خوردن و خواب است. افراد آسیبدیده ممکن است دچار مشکلات خواب مانند بیخوابی، کابوسهای مکرر یا خوابهای مختل شوند.
همچنین ممکن است الگوهای غذا خوردن آنها دچار تغییر شود و به سمت پرخوری یا کمخوری سوق پیدا کند.این تغییرات در الگوهای خوردن و خواب میتوانند بر سلامت جسمی و روانی فرد تأثیر بگذارند و باعث تشدید علائم ترومایی مانند خستگی، کاهش انرژی و افزایش استرس شوند. در نتیجه، بهبود این الگوها میتواند گام مهمی در فرایند بهبود و بازیابی پس از تروما باشد.
آیا ممکن است از تجربیات آسیبزا عاطفی دچار اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) شوید؟
سوءاستفاده عاطفی و آسیبهای عاطفی میتوانند منجر به بروز اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) شوند. این اختلال به نحوه واکنش هر فرد بستگی دارد و میتواند از نظر شدت و نوع علائم متفاوت باشد.
اختلال پس از سانحه ممکن است ماهها یا حتی سالها پس از تجربه یک رویداد آسیبزا یا مشاهده آن بروز کند. افرادی که با این اختلال مواجه هستند، ممکن است علائمی مانند یادآوریهای مکرر، کابوسها، اضطراب شدید و کنارهگیری از موقعیتها یا افرادی که آنها را به یاد تجربه آسیبزا میاندازند، را تجربه کنند.
درک این نکته مهم است که استرس پس از سانحه یک واکنش طبیعی به تجربیات غیرطبیعی است و نیاز به توجه و درمان مناسب دارد. افرادی که از این اختلال رنج میبرند، میتوانند با استفاده از روشهای درمانی؛ مانند مشاوره و رواندرمانی، به بهبود وضعیت خود کمک کنند.
انواع تروما فیزیکی چیست؟
ترومای فیزیکی به آسیبهای جدی که به بدن وارد میشود، اشاره دارد. سه نوع اصلی ضربه فیزیکی عبارتند از:
- ترومای نافذ: این نوع تروما زمانی رخ میدهد که یک جسم تیز یا برنده به داخل بدن نفوذ کند و باعث آسیب به بافتها و اعضای داخلی شود.
- ترومای بلانت: این نوع تروما ناشی از ضربهای است که به طور مستقیم به بدن وارد میشود، بدون اینکه پوست شکسته شود. این نوع آسیب معمولاً به دلیل تصادفات، سقوطها یا ضربات ناشی از اشیاء سنگین ایجاد میشود.
- ترومای کاهش سرعت: این نوع تروما به آسیبهایی اشاره دارد که در نتیجه تغییر ناگهانی در سرعت بدن، مانند تصادفات رانندگی یا سقوط از ارتفاع، به وجود میآید. این نوع آسیب میتواند منجر به صدمات جدی به اعضای داخلی و استخوانها شود.
درک این انواع ترومای فیزیکی میتواند به بهبود روشهای درمان و پیشگیری از آسیبهای جدی کمک کند.
علائم انواع تروما فیزیکی چیست؟
علائم ناشی از ضربه فیزیکی میتواند شامل موارد زیر باشد:
- رنگ پریدگی
- خستگی و ضعف
- بیحالی
- بیحسی یا احساس سوزنسوزن شدن
- گیجی و سردرگمی
- تفکیک یا احساس جدایی از واقعیت
- افزایش ضربان قلب
- درد در نواحی مختلف بدن
- تعریق زیاد
- لرزیدن یا احساس لرزش
این علائم میتوانند نشاندهنده آسیبهای جدی باشند و در صورت بروز، نیاز به ارزیابی و درمان فوری دارند.
رایج ترین تروما ضربهی فیزیکی چیست؟
ترومای فیزیکی معمولاً به شکل خشونت، آزار جسمی یا سوءاستفاده جنسی ظاهر میشود. این نوع آسیبها میتوانند ناشی از رفتارهای پرخاشگرانه یا سوءاستفادههای فیزیکی باشند که به فرد آسیب میزنند.
ترومای فیزیکی چه مدت طول میکشد؟
مدت زمان تأثیرات ترومای فیزیکی به طور مشخص قابل تعیین نیست و میتواند برای هر فرد متفاوت باشد. برای برخی افراد، اثرات این نوع تروما ممکن است تنها برای چند هفته احساس شود. در حالی که برای دیگران، این تأثیرات میتوانند ماهها یا حتی سالها ادامه یابند. عواملی مانند شدت آسیب، نوع تروما، و واکنشهای فردی به تجربه آسیب میتوانند در تعیین مدت زمان این تأثیرات نقش داشته باشند.
تجارب ترومای فیزیکی میتواند منجر به چه چیزی شود؟
آسیبهای جسمی میتوانند به چالشهای عاطفی، روانی و جسمی منجر شوند. این آسیبها ممکن است گذر از زندگی روزمره را دشوار کنند و بر احساسات فرد تأثیر منفی بگذارند.
علاوه بر این، این چالشها میتوانند بر روابط فرد با دیگران نیز تأثیر بگذارند، چرا که فرد ممکن است در برقراری ارتباط و تعاملات اجتماعی دچار مشکل شود.
به همین دلیل، حمایت و درمان مناسب برای افرادی که آسیبهای جسمی را تجربه کردهاند، از اهمیت ویژهای برخوردار است.
نمونههایی از انواع تروما را بشناسید!
۱. تجربیات دوران کودکی
تجربیات اولیه در دوران کودکی تأثیرات عمیق و ماندگاری بر زندگی فرد دارند. این تجربیات میتوانند شکلدهنده شخصیت، رفتار و سلامت روان فرد در سالهای بعدی زندگی باشند.آسیبهای دوران کودکی میتوانند شامل موارد متعددی باشند، از جمله:
- سوءاستفاده: این شامل سوءاستفاده جسمی، جنسی یا عاطفی است که میتواند آسیبهای جدی به روان کودک وارد کند.
- مشاهده خشونت خانگی: کودکانی که شاهد خشونت بین والدین یا اعضای خانواده هستند، ممکن است با احساس ناامنی و ترس مواجه شوند.
- قلدری: تجربه قلدری در مدرسه یا در محیطهای اجتماعی میتواند به کاهش عزت نفس و مشکلات روانی منجر شود.
- بیتوجهی: غفلت والدین یا سرپرستان میتواند به احساس تنهایی و عدم امنیت عاطفی منجر شود.
- تجربه پناهندگی یا جنگ: کودکانی که در مناطق جنگی زندگی میکنند یا مجبور به ترک خانه خود به دلیل جنگ هستند، با آسیبهای عاطفی و روانی عمیقی مواجه میشوند.
- بلایای طبیعی: زلزله، سیل و دیگر بلایای طبیعی میتوانند به ایجاد ترس و اضطراب در کودکان منجر شوند.
- از دست دادن عزیزان: مرگ یا جدایی از اعضای خانواده میتواند تأثیرات عاطفی عمیقی بر کودکان بگذارد.
- تصادفات یا بیماریهای جدی: این تجربیات میتوانند به احساس آسیبپذیری و ترس از آینده منجر شوند.
بر اساس گزارش سازمان بهداشت روان و سوءمصرف مواد آمریکا (SAMHSA)، بیش از دو سوم کودکان تا سن ۱۶ سالگی حداقل یک رویداد آسیبزا را تجربه کردهاند.
این آمار نشاندهنده شیوع بالای ترومای دوران کودکی و نیاز به توجه و درمان مناسب برای این کودکان است.
درمان ترومای اوایل دوران کودکی معمولاً نیازمند رویکردی چندوجهی است که شامل رواندرمانی، مداخلات دارویی در صورت لزوم و حمایتهای اجتماعی میباشد. هدف اصلی این درمانها، کمک به فرد برای مدیریت علائم، بهبود کیفیت زندگی و ایجاد احساس ایمنی و امنیت در زندگی است.
۲. یکی از نمونه انواع تروما خشونت شریک عاطفی یا جنسی
خشونت شریک جنسی توسط مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) به عنوان “سوءاستفاده یا پرخاشگری که در یک رابطه عاشقانه رخ میدهد” تعریف شده است. این نوع خشونت میتواند شامل اشکال مختلفی از جمله سوءاستفاده فیزیکی، عاطفی، جنسی و اقتصادی باشد.
خشونت شریک عاطفی به طور کلی به رفتارهایی اشاره دارد که به آسیب فیزیکی، روانی یا جنسی افراد در یک رابطه نزدیک منجر میشود و میتواند تأثیرات عمیق و ماندگاری بر سلامت روان و جسمی فرد داشته باشد این ممکن است شامل سوءاستفاده عاطفی، کلامی، فیزیکی یا جنسی باشد.
۳. ترومای پزشکی
ترومای پزشکی زمانی رخ میدهد که فرد به یک تجربه پزشکی منفی یا آسیبزا واکنشهای روانی و فیزیولوژیکی نشان میدهد.
این نوع تروما میتواند ناشی از موقعیتهای مختلفی باشد که در آن فرد احساس ناامنی، ترس یا آسیب میکند.به عنوان مثال، تجربههای آسیبزا در حین زایمان میتواند شامل مواردی مانند سزارین اورژانسی، خشونت مامایی یا تولد نوزاد در بخش مراقبتهای ویژه نوزادان باشد. این تجربیات میتوانند تأثیرات عمیقی بر سلامت روان مادر و نوزاد داشته باشند.علاوه بر این، ترومای پزشکی میتواند در شرایطی مانند تشخیص سرطان، تجربه حملات قلبی یا بستری شدن در بخش مراقبتهای ویژه نیز رخ دهد. این نوع تجربیات میتوانند منجر به احساس اضطراب، افسردگی و مشکلات در تنظیم احساسات شوند و نیاز به درمان و حمایت مناسب دارند.
۴.آزار جسمی
یکی از رایجترین اشکال تروما، آزار جسمی است که میتواند بین یک شریک زندگی، یک کودک یا فرد نزدیک به شما اتفاق بیفتد.
آزار جسمی توسط مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) به عنوان استفاده عمدی از نیروی فیزیکی که میتواند منجر به آسیب فیزیکی شود تعریف میشود.
این نوع آزار میتواند شامل ضرب و شتم، کتک زدن، و سایر رفتارهای خشونتآمیز باشد که نه تنها به جسم فرد آسیب میزند، بلکه تأثیرات عاطفی و روانی عمیقی نیز بر جای میگذارد.
این نوع تروما میتواند عواقب طولانیمدتی برای قربانیان داشته باشد و نیاز به درمان و حمایت مناسب را برجسته میکند.
۵. ایجاد انواع تروما و ارتباط آن با قلدری
آزار و اذیت سایبری و قلدری معمولاً بر کودکان، نوجوانان و جوانان تأثیر میگذارد و میتواند اثراتی را به وجود آورد که حتی پس از پایان دوره قلدری نیز ادامه مییابد. این نوع آزار میتواند بر سلامت روان، عزت نفس، اعتماد به نفس و سلامت جسمانی فرد تأثیر منفی بگذارد و منجر به مشکلاتی مانند اضطراب، افسردگی و افکار خودکشی شود.
اگر شما یا یکی از عزیزانتان با افکار خودکشی مواجه هستید، به شدت توصیه میشود که فوراً به دنبال کمک باشید. به یاد داشته باشید که شما تنها نیستید و حمایتهای لازم در دسترس شماست.
۶. خشونت جامعه
خشونت اجتماعی به خشونتی اشاره دارد که بین افراد غیرمرتبط و معمولاً در محیطهای خارج از خانه رخ میدهد.
این نوع خشونت میتواند شکلهای مختلفی از جمله حمله، درگیری فیزیکی یا تیراندازی به خود بگیرد. بر اساس گزارش مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، جوانان و بزرگسالان جوان ۱۰ تا ۳۴ ساله، به ویژه در جوامع رنگینپوست، به طور نامتناسبی تحت تأثیر خشونت اجتماعی قرار میگیرند.
این آمار نگرانکننده نشان میدهد که این گروه سنی به طور خاص در معرض خطر بالای خشونت در جامعه هستند.
خشونت اجتماعی میتواند تأثیرات عمیقی بر سلامت روان و جسمی قربانیان داشته باشد. این تجربیات میتوانند منجر به اضطراب، افسردگی، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و سایر مشکلات روانی شوند.
علاوه بر این، خشونت اجتماعی میتواند به آسیبهای فیزیکی جدی و حتی مرگ منجر شود.برای مقابله با این مشکل، نیاز به اقدامات چندجانبه است که شامل آموزش عمومی، برنامههای پیشگیری در جوامع، دسترسی به خدمات بهداشت روان و اجرای قوانین مربوطه میباشد.
همچنین حمایت از قربانیان و خانوادههای آنها نیز بسیار مهم است تا بتوانند با تأثیرات این تجربیات آسیبزا کنار بیایند.
۷. بلایا
بلایای طبیعی به طور ناگهانی و غیرمنتظره رخ میدهند و میتوانند منجر به ناراحتی روحی و جسمی شدید شوند. در چنین شرایطی، بسیاری از مردم خانههای خود را از دست میدهند، با موقعیتهای تهدیدکننده زندگی مواجه میشوند یا عزیزان خود را از دست میدهند.
این تجربیات آسیبزا میتوانند برای مدت طولانی با فرد باقی بمانند و بر احساسات، نحوه تفکر و عملکرد روزمره او تأثیر بگذارند. نمونههایی از بلایای طبیعی شامل زلزله، رانش زمین، آتشفشانها، گرمای شدید، آتشسوزیهای جنگلی، سیل، گردباد، طوفان و موارد مشابه است.
در کنار بلایای طبیعی، بلایای ناشی از دست بشر نیز وجود دارند که میتوانند تأثیرات مخربتری داشته باشند. نمونههایی از این بلایای انسانی شامل حوادث صنعتی، تیراندازیهای جمعی، اقدامات تروریستی و خشونتهای جمعی است.
بازماندگان این بلایای طبیعی و انسانی نیاز به حمایت و درمان مناسب دارند تا بتوانند با تأثیرات روانی و عاطفی این تجربیات کنار بیایند. ارائه خدمات بهداشت روان، کمکهای مالی و اجتماعی، و ایجاد حس امنیت و تعلق خاطر میتواند در بهبود وضعیت این افراد مؤثر باشد.
۸. ترومای پناهندگی
تجربیات آسیبزا ناشی از ترومای پناهندگی میتواند شامل زندان، شکنجه، حملات، سوءتغذیه، بمباران و تبعید باشد. این نوع تجربیات که معمولاً در شرایط بحرانی و ناامنی رخ میدهند، میتوانند تأثیرات عمیق و ماندگاری بر سلامت روان و جسمی افراد، چه کودکان و چه بزرگسالان، داشته باشند.
عواقب این تجربیات آسیبزا ممکن است برای مدت طولانی پس از وقوع حوادث ادامه یابد و شامل مشکلاتی مانند اضطراب، افسردگی، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و سایر اختلالات روانی باشد. همچنین، این تأثیرات میتوانند بر روابط اجتماعی، عملکرد تحصیلی و شغلی و کیفیت کلی زندگی افراد تأثیر بگذارند.
به همین دلیل، ارائه حمایتهای روانی و اجتماعی به پناهندگان و بازماندگان ترومای پناهندگی از اهمیت ویژهای برخوردار است. این حمایتها میتوانند به افراد کمک کنند تا با آثار منفی تجربیات خود کنار بیایند و به بهبودی و ادغام مجدد در جامعه دست یابند.
۹. انواع تروما و ارتباط آن با سوء استفاده جنسی
به گفته وزارت امنیت داخلی ایالات متحده، قاچاق انسان یا قاچاق جنسی به استفاده از زور، کلاهبرداری و اجبار برای دستیابی به نوعی عمل جنسی تجاری یا کار اجباری اشاره دارد.
آسیبهایی که یک فرد در نتیجه قاچاق جنسی متحمل میشود میتواند به شدت دشوار باشد و ممکن است او را از بیان تجربیات خود بازدارد.
این موضوع میتواند مانع از درخواست کمک و حمایت از سوی او شود، چرا که بسیاری از قربانیان به دلیل ترس، شرم یا احساس ناامنی قادر به صحبت درباره وضعیت خود نیستند.
۱۰. تروریسم و خشونت
کودکان، بزرگسالان و خانوادهها میتوانند تحت تأثیر خشونت جمعی، اقدامات تروریستی و خشونت اجتماعی قرار بگیرند. آسیبهایی که افراد در نتیجه این رویدادها تجربه میکنند میتواند تأثیر عمیقی بر نگرش آنها نسبت به خود، جهان و همچنین بهزیستی جسمی، روانی و عاطفیشان داشته باشد.
این وقایع میتوانند منجر به احساس ترس از تکرار حوادث و نگرانی در مورد امنیت خود و عزیزانشان شوند که این امر میتواند به بروز اضطراب و انزوا منجر گردد. افراد ممکن است به دلیل این احساسات، از برقراری ارتباط با دیگران و مشارکت در فعالیتهای اجتماعی خودداری کنند که این موضوع میتواند به مشکلات بیشتری در سلامت روان و کیفیت زندگی آنها منجر شود.
۱۱. اندوه آسیبزا
از دست دادن یکی از نزدیکان تجربهای آسان نیست. غم و اندوه آسیبزا زمانی رخ میدهد که فرد به طور ناگهانی و غیرمنتظره یکی از عزیزان خود را از دست میدهد.
به عنوان مثال، این میتواند شامل حالتی باشد که یکی از والدین فرزند خود را از دست میدهد یا یکی از اعضای خانواده به طور خشونتآمیز فوت میکند.اندوه آسیبزا با نوعی دیگر از فقدان، مانند مرگ یکی از عزیزان پس از یک بیماری طولانی، متفاوت است.
در حالی که هر دو موقعیت میتوانند بسیار دشوار باشند، غم و اندوه ناشی از فقدان ناگهانی معمولاً منجر به احساسات پیچیده و شدیدتری میشود. این نوع غم ممکن است شامل احساسات شدیدتر از جمله شوک، خشم، گناه و سردرگمی باشد که میتواند فرایند سوگواری را پیچیدهتر کند.
سؤالات متداول
۱. چه نوع ضربه روحی یا ترومایی شایع تر است؟
سوءاستفاده عاطفی یکی از شایعترین اشکال آسیب محسوب میشود. این نوع آسیب میتواند دلایل متعددی داشته باشد، از جمله اینکه افرادی که مورد سوءاستفاده عاطفی قرار میگیرند ممکن است از صحبت کردن درباره آن بترسند یا به دنبال کمک نباشند، زیرا احساس میکنند دیگران آنها را باور نمیکنند یا به آنها اعتماد ندارند.
علاوه بر این، سوءاستفاده عاطفی میتواند ناشی از انواع مختلفی از آسیبهای جسمی و غیرفیزیکی باشد. این آسیبها میتوانند شامل تحقیر، تهدید، طرد کردن، دروغ گفتن، دستکاری کردن و سایر رفتارهای آزاردهنده باشند که به طور مستقیم بر احساسات و روان فرد تأثیر میگذارند.
سوءاستفاده عاطفی اغلب به صورت پنهان و پشت درهای بسته اتفاق میافتد و ممکن است برای مدت طولانی ادامه یابد. این نوع آسیب میتواند تأثیرات عمیقی بر عزت نفس، اعتماد به نفس و سلامت روان فرد داشته باشد و منجر به مشکلاتی مانند افسردگی، اضطراب و اختلال استرس پس از سانحه شود.
۲. نشانههای اصلی تروما چیست؟
نشانههای اصلی تروما میتواند شامل طیف گستردهای از علائم جسمی، عاطفی و رفتاری باشد. از جمله این نشانهها میتوان به اضطراب، افسردگی، نوسانات خلقی، مشکلات خواب، مشکل در تمرکز، بیحالی و خستگی، بیحسی عاطفی، افزایش حساسیت به محرکها و درد جسمی بدون دلیل پزشکی مشخص اشاره کرد.
افراد مبتلا به تروما ممکن است دچار ترسهای شبانه، عصبانیت، تحریکپذیری، احساس جدایی از واقعیت و مشکلات در برقراری ارتباط با دیگران شوند. این علائم میتوانند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارند و نیاز به توجه و درمان مناسب دارند.
۳. کدام ضربه روحی یا تروما سخت ترین روند درمانی را دارد؟
درمان ترومای مزمن و پیچیده ناشی از قرار گرفتن طولانیمدت در معرض تروما و تجربه چندین رویداد آسیبزا میتواند دشوار باشد.
بهبود از تروما به سادگی امکانپذیر نیست، اما یافتن حمایت و بهبودی از تجربیات شما کاملاً ممکن است. اگر بخواهید به تنهایی با این چالشها مواجه شوید، فرایند بهبودی میتواند حتی سختتر شود؛ بنابراین، کمک گرفتن و جستجوی حمایت حرفهای برای مقابله با تروما و ارائه ابزارهای مناسب برای مدیریت و مقابله با آن ضروری است.
۴. آیا من تروما دارم یا به مسائل بیش از حد طبیعی واکنش نشان میدهم؟
تشخیص اینکه آیا فرد دچار تروما شده یا فقط به طور طبیعی به مسائل واکنش نشان میدهد، میتواند چالشبرانگیز باشد. اگر احساس میکنید که تجربیات گذشتهتان به طور مداوم بر زندگی روزمرهتان تأثیر میگذارد و با علائمی مانند اضطراب، افسردگی، نوسانات خلقی یا مشکلات خواب مواجه هستید، ممکن است نیاز به ارزیابی دقیقتری داشته باشید.
تروما معمولاً با احساسات شدید، یادآوریهای مکرر از رویدادهای آسیبزا و واکنشهای فیزیکی به محرکهای خاص همراه است. در صورتی که این علائم به طور مداوم وجود دارند و بر کیفیت زندگی شما تأثیر منفی میگذارند، مشاوره با یک متخصص سلامت روان میتواند به شما کمک کند تا درک بهتری از وضعیت خود پیدا کنید و راهکارهای مناسبی برای بهبود وضعیتتان بیابید.
۵. چه کسی در برابر تروما آسیب پذیر است؟
هر کسی ممکن است تحت تأثیر تروما قرار گیرد. افراد در هر سن، جنس، پیشینه یا موقعیتی میتوانند آسیبهای روانی را تجربه کنند. علاوه بر این، گروههای حاشیهنشین ممکن است آسیبهای نسلی را تجربه کنند که ناشی از سیستمهای تبعیضآمیز، مانند پروفایلهای نژادی، ادامه مییابد.
همچنین، بازماندگان در جوامعی که نسبت به مسائل بهداشت روانی انگ و تعصبات قوی وجود دارد، میتوانند با موانع بیشتری در جستجوی درمان برای تروما مواجه شوند. این شرایط میتواند فرایند بهبودی را دشوارتر کند و نیاز به حمایت و درک بیشتری دارد.
سخن پایانی
اگر احساس میکنید که تجربیات گذشتهتان به طور مداوم بر زندگی روزمرهتان تأثیر میگذارد، مشاوره با یک متخصص سلامت روان میتواند به شما کمک کند تا درک بهتری از وضعیت خود پیدا کنید و راهکارهای مناسبی برای بهبود وضعیتتان بیابید.
کلینیک اضطراب و افسردگی جوانه با کادری مجرب و توانمند، به دنبال ارائه خدمات روانشناسی علمی و تخصصی به مراجعهکنندگان است. این کلینیک از جدیدترین ابزارهای روز دنیا مانندنوروفیدبک، نقشه برداری مغزی و تحریک الکتریکی مغز بهره میبرد تا درمان اضطراب، افسردگی، بیشفعالی و اختلالات خواب را با رویکردی نوین و علمی پیش ببرد.
اگر شما نیز با چالشهای روانی مانند اضطراب و افسردگی دست و پنجه نرم میکنید، کلینیک جوانه میتواند یاریگر شما باشد تا زندگی دوباره سبز شود و به سمت بهبودی و رشد حرکت کنید.برای اطلاعات بیشتر درباره درمان تروما به این مقاله مراجعه کنید. کلینیک جوانه، جایی که زندگی دوباره سبز میشود! 🌱