آیا تا به حال کودکانی را دیده‌اید که نمی‌توانند آرام بنشینند، به سختی روی یک موضوع تمرکز می‌کنند یا مدام در حال جنب‌وجوش و حرکت هستند؟ شاید در ابتدا این رفتارها فقط نشانه‌هایی از پرانرژی بودن کودک به نظر برسند، اما اگر این رفتارها به طور مداوم و در موقعیت‌های مختلف دیده شوند، ممکن است نشانه‌ای ازاختلال نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD) باشند.
این اختلال رفتاری در بسیاری از کودکان دیده می‌شود و می‌تواند مشکلاتی در زمینه تحصیل، روابط اجتماعی و حتی زندگی خانوادگی ایجاد کند. درک این اختلال و شناخت صحیح آن می‌تواند به والدین و معلمان کمک کند تا بهتر با این چالش‌ها روبه‌رو شوند و راه‌های مؤثری برای مدیریت آن پیدا کنند.
اما چرا برخی کودکان دچار این اختلال می‌شوند؟ آیا این رفتارها نتیجه تربیت نادرست است یا ریشه در عوامل دیگری دارد؟ در این مطلب از کلینیک روانشناسی و مشاوره جوانه قصد داریم به این سؤالات مهم پاسخ دهیم و به بررسی عواملی که باعث بروز بیش‌فعالی می‌شوند بپردازیم.
همچنین، روش‌های مختلف درمان و مدیریت این اختلال، از جمله تکنیک‌های رفتاری و دستگاه‌های جدید بدون عوارض دارویی، را مورد بررسی قرار خواهیم داد تا به والدین و مراقبان کودکان بیش‌فعال ابزارهایی مؤثر برای کمک به این کودکان ارائه دهیم.
بیش فعالی در کودکان چیست و به چه کودکانی بیش فعال می‌گویند؟
بیش‌فعالی یا اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD) نوعی اختلال رفتاری است که در آن کودک نمی‌تواند تمرکز کافی داشته باشد و بیش از حد فعال است.
این کودکان معمولاً به سختی می‌توانند برای مدت طولانی روی یک کار مشخص تمرکز کنند، به نظر می‌رسد همیشه در حال حرکت هستند و گاهی کارها را بدون فکر و با عجله انجام می‌دهند.
این رفتارها ممکن است باعث شوند کودک در مدرسه با مشکل روبه‌رو شود یا در روابط اجتماعی و خانوادگی چالش‌هایی داشته باشد.
به کودکانی که به طور مداوم این ویژگی‌ها را نشان می‌دهند، بیش‌فعال می‌گویند. آنها معمولاً از انجام کارهای آرام و بدون هیجان خسته می‌شوند، در کلاس درس نمی‌توانند به راحتی ساکت بمانند و ممکن است کارهایی مثل پریدن از یک موضوع به موضوع دیگر را بدون فکر انجام دهند.
البته این رفتارها به معنای بد بودن یا تنبلی نیست؛ بلکه این کودکان به کمک و حمایت بیشتری نیاز دارند تا بتوانند رفتار خود را مدیریت کنند و بهتر با محیط اطرافشان سازگار شوند.
برای کسب اطلاعات بیشتر به مقاله بیش فعالی چیست؟ مراجعه کنید.
علائم و نشانه‌های رایج کودکان بیش فعال چیست؟
علائم و نشانه‌های کودکان بیش‌فعال شامل ناتوانی در تمرکز، فعالیت بیش از حد و انجام کارها بدون فکر است. این کودکان معمولاً در کنترل رفتارهایشان مشکل دارند و در محیط‌های مدرسه و خانه با چالش‌هایی روبرو می‌شوند.
علائم و نشانه‌ها شامل موارد زیر است:
- ناتوانی در توجه و تمرکز
- بی‌قراری و فعالیت بیش از حد
- قطع کردن صحبت دیگران
- مشکل در تکمیل وظایف
- فراموش کردن یا گم کردن وسایل
- تکان دادن مداوم دست و پا
- عجول بودن و انجام کارها بدون فکر
این علائم معمولاً در موقعیت‌های مختلف مثل مدرسه، خانه یا بازی با دوستان دیده می‌شوند و می‌توانند به مرور زمان باعث ایجاد مشکلات در یادگیری و روابط اجتماعی کودک شوند. با تشخیص زودهنگام و مداخلات مناسب، می‌توان به کودکان بیش‌فعال کمک کرد تا بهتر با این چالش‌ها کنار بیایند.
علائم و نشانه‌های کودکان بیش فعال (۳-۵ سال) چیست؟
کودکان سه تا پنج ساله معمولا پر انرژی و بازیگوش هستند، اما اگر این انرژی بیش از حد باشد و باعث مشکلاتی در زندگی روزمره کودک شود، ممکن است نشانه‌ای از بیش‌فعالی باشد.
بچه‌های بیش فعال معمولا نمی‌توانند برای مدت طولانی روی یک کار تمرکز کنند، مدام در حال حرکت هستند و به راحتی حواسشان پرت می‌شود. انگار که یک موتور کوچک همیشه در حال کار کردن در بدنشان است! آنها ممکن است بی‌وقفه حرف بزنند، وسایل را بشکنند یا به دیگران دست بزنند.
همچنین، این کودکان ممکن است در انجام کارهای روزمره مثل غذا خوردن یا بازی کردن با همسالانشان با مشکل مواجه شوند. به طور کلی، بچه‌های بیش فعال همیشه به دنبال تحریک و هیجان هستند و به همین دلیل ممکن است در کلاس درس یا موقع انجام تکالیف مدرسه مشکلاتی داشته باشند.
علائم بیش فعالی در بچه‌های زیر دو سال به چه صورت است؟
تشخیص قطعی بیش فعالی در کودکان زیر دو سال کمی دشوار است، زیرا در این سن بسیاری از کودکان بسیار فعال و کنجکاو هستند و رفتارهایشان ممکن است با علائم بیش فعالی اشتباه گرفته شود. با این حال، برخی از والدین ممکن است تغییراتی در رفتار کودک خود مشاهده کنند که نشان‌دهنده وجود مشکلاتی باشد.
کودکان زیر دو سال با بیش فعالی ممکن است نسبت به همسالان خود بی‌قرارتر باشند. آنها ممکن است به سختی بتوانند آرام بنشینند و مدام در حال حرکت باشند.
پهمچنین، ممکن است به نظر برسد که حواسشان به شدت پرت می‌شود و نمی‌توانند برای مدت طولانی روی یک اسباب‌بازی یا فعالیت خاصی تمرکز کنند. این کودکان ممکن است به راحتی عصبانی شوند و گریه کنند و در خوابیدن مشکل داشته باشند.
نکته مهم: اگر نگران رفتار کودک زیر دو سال خود هستید، بهتر است با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید. پزشک با بررسی دقیق رشد و توسعه کودک و انجام آزمایش‌های لازم، می‌تواند به شما کمک کند تا علت این رفتارها را تشخیص دهید و در صورت نیاز، درمان مناسب را آغاز کنید.
توجه داشته باشید که بسیاری از این رفتارها در کودکان زیر دو سال طبیعی است و لزوماً نشانه بیش فعالی نیست. هر کودکی منحصر به فرد است و سرعت رشد و توسعه او متفاوت است.
علائم بیش فعالی در نوزادان به چه صورت است؟
تشخیص قطعی بیش فعالی در نوزادان کمی دشوار است، زیرا بسیاری از رفتارهای نوزادان مثل بی‌قراری، گریه‌های زیاد و مشکل در خوابیدن طبیعی است. با این حال، برخی علائم ممکن است نشان‌دهنده‌ی احتمال وجود بیش فعالی در نوزاد باشند.
نوزادانی که احتمالاً بیش فعال هستند، معمولاً بسیار بی‌قرارند و نمی‌توانند برای مدت طولانی آرام بمانند. آنها ممکن است به راحتی تحریک شوند و به صداها یا لمس‌ها واکنش‌های شدیدی نشان دهند. همچنین، این نوزادان ممکن است مشکلاتی در تغذیه داشته باشند و به سختی بتوانند آرام بگیرند و بخوابند. علاوه بر این، ممکن است متوجه شوید که نوزادتان به سختی می‌تواند روی اشیاء اطرافش تمرکز کند و مدام حواسش پرت می‌شود.
توجه داشته باشید که این‌ها تنها برخی از علائم احتمالی هستند و وجود این علائم به معنای قطعی بودن تشخیص بیش فعالی نیست. بسیاری از عوامل دیگر نیز می‌توانند باعث بروز این علائم در نوزادان شوند، مانند گرسنگی، خستگی، بیماری یا مشکلات پزشکی دیگر.
برای کسب اطلاعات بیشتر به مقاله علائم بیش فعالی مراجعه کنید.
بیش فعالی در کودکان از چه سنینی شروع می‌شود؟
بیش فعالی، اختلالی است که در آن کودک نمی‌تواند تمرکز کند، بیش از حد فعال است و اغلب رفتارهای تکانشی از خود نشان می‌دهد. اما از چه سنی می‌توانیم این اختلال را در کودکان تشخیص دهیم؟
به طور کلی، علائم بیش فعالی در سنین پایین‌تر از ۱۲ سالگی و اغلب قبل از ورود کودک به مدرسه مشخص می‌شود. البته، برخی تحقیقات نشان می‌دهند که ممکن است علائم خفیف‌تر این اختلال حتی در سنین ۳ سالگی هم دیده شود.
در این سنین، این علائم بیشتر به صورت مشکل در تمرکز و فراموشی‌های مکرر خود را نشان می‌دهند. با این حال، برای تشخیص قطعی بیش فعالی، نیاز به ارزیابی دقیق توسط متخصصان است.
با بزرگ‌تر شدن کودک، علائم بیش فعالی واضح‌تر می‌شوند. به عنوان مثال، کودکانی که به بیش فعالی مبتلا هستند، ممکن است در مدرسه نتوانند به مدت طولانی روی یک کار تمرکز کنند، مدام حواسشان پرت شود و در انجام تکالیف با مشکل مواجه شوند. همچنین، ممکن است در روابط اجتماعی با همسالان خود دچار مشکل شوند و رفتارهای پرخاشگرانه از خود نشان دهند.
نکته مهم: اگر نگران این هستید که فرزندتان ممکن است به بیش فعالی مبتلا باشد، بهتر است به متخصص اطفال یا روانپزشک کودک مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند به کودک کمک کند تا بهتر با این اختلال کنار بیاید و زندگی موفقی داشته باشد.
علت بروز بیش فعالی در کودکان چیست؟
علت دقیق بیش‌فعالی در این سنین هنوز به طور کامل روشن نشده است، اما پژوهشگران به برخی عوامل که می‌توانند در بروز این اختلال نقش داشته باشند، اشاره می‌کنند. این عوامل شامل موارد زیر هستند:
- تولد زودتر از موعد
- وزن پایین نوزاد هنگام تولد
- آسیب‌های مغزی
- تفاوت‌های ساختاری در مغز
- مصرف سیگار یا الکل توسط مادر در دوران بارداری
- قرار گرفتن مادر باردار در معرض آلاینده‌های محیطی مانند سرب
این عوامل می‌توانند بر رشد مغز کودک تأثیر بگذارند و خطر بروز بیش‌فعالی را افزایش دهند. با این حال، برای درک کامل‌تر از این اختلال، نیاز به تحقیقات بیشتری وجود دارد تا بتوان راهکارهای بهتری برای پیشگیری و درمان ارائه داد.
کودکان مبتلا به بیش‌فعالی اغلب در برقراری ارتباط مؤثر با دیگران دچار مشکل هستند. رفتارهای تکانشی و عدم توانایی در تمرکز می‌تواند باعث شود که این کودکان در جمع‌های دوستانه و گروه‌های همسالان کنار گذاشته شوند یا مورد سوءتفاهم قرار گیرند.
این مشکلات اجتماعی ممکن است به انزوای اجتماعی و کاهش تعاملات مثبت منجر شود. کودکان بیش‌فعال ممکن است نتوانند به راحتی در بازی‌های گروهی مشارکت کنند و این می‌تواند بر رشد مهارت‌های اجتماعی آنها تأثیر منفی بگذارد.
نتایج و تأثیرات اجتماعی بیش‌فعالی بر کودکان چیست؟
۱. تأثیر بر تحصیل و عملکرد اجتماعی:
بیش‌فعالی می‌تواند به طور مستقیم بر تحصیل و عملکرد اجتماعی کودکان اثر بگذارد. در محیط مدرسه، این کودکان اغلب نمی‌توانند تمرکز کافی برای انجام تکالیف یا پیگیری درس‌ها داشته باشند و ممکن است به دلیل بی‌قراری یا فعالیت‌های بی‌وقفه، از مسیر یادگیری عقب بمانند.
علاوه بر این، بیش‌فعالی ممکن است تعاملات اجتماعی آنها را در محیط مدرسه تحت تأثیر قرار دهد و باعث شود که در کلاس به سختی با معلمان و همکلاسی‌های خود ارتباط برقرار کنند.
۲. مشکلاتی که کودکان بیش‌فعال در مدرسه با آن مواجه هستند:
کودکان بیش‌فعال معمولاً در مدرسه با مشکلات متعددی مواجه می‌شوند. از جمله این مشکلات می‌توان به ناتوانی در نشستن طولانی‌مدت در کلاس، قطع کردن صحبت معلم، حواس‌پرتی و ناتمام گذاشتن تکالیف اشاره کرد.
این مسائل باعث می‌شود که کودک به سختی بتواند در کلاس موفق باشد و ممکن است به دلیل رفتارهایش توسط معلمان یا همکلاسی‌ها توبیخ شود. به علاوه، این کودکان اغلب در انجام پروژه‌های گروهی مشکل دارند و ناتوانی در کنترل رفتارهایشان می‌تواند موجب ناامیدی آنها و اطرافیانشان شود.
۳. اثرات روانی بر کودکان و خانواده:
بیش‌فعالی نه تنها برای کودک، بلکه برای خانواده نیز چالش‌برانگیز است. کودکان بیش‌فعال ممکن است به دلیل ناکامی در انجام کارها یا مشکلات در مدرسه احساس ناکافی بودن یا استرس کنند. این مشکلات روانی می‌تواند منجر به اضطراب یا افسردگی در کودک شود.
از سوی دیگر، خانواده‌ها نیز ممکن است تحت فشار قرار گیرند، چرا که مدیریت این رفتارها نیازمند زمان، انرژی و حمایت بیشتری است. این وضعیت گاهی به بروز تنش‌های خانوادگی یا خستگی والدین منجر می‌شود.
۴. تأثیر بر عزت نفس و سلامت روانی:
کودکان بیش‌فعال معمولاً به دلیل مشکلاتی که در محیط‌های آموزشی و اجتماعی تجربه می‌کنند، با کاهش عزت نفس مواجه می‌شوند. این کودکان ممکن است خودشان را ناکافی یا ناتوان در انجام کارها ببینند و به مرور زمان احساس ارزشمندی خود را از دست بدهند.
از دست دادن عزت نفس می‌تواند تأثیرات بلندمدتی بر سلامت روانی آنها بگذارد و خطر ابتلا به مشکلاتی مانند افسردگی و اضطراب را افزایش دهد. توجه به سلامت روانی این کودکان و حمایت از آنها از اهمیت بالایی برخوردار است.
اگر بیش فعالی در کودکان درمان نشود چه عواقبی به همراه دارد؟
برخی از والدین گمان می‌کنند که اختلال کم‌توجهی/بیش‌فعالی در کودکان چیزی جز شیطنت طبیعی کودکی نیست و به همین دلیل ممکن است توجه کافی به آن نداشته باشند. اما باید بدانید که اگر این اختلال درمان نشود، می‌تواند مشکلات جدی برای کودک و خانواده‌اش به همراه داشته باشد.
بسیاری از کودکان ممکن است حتی تا دوران بزرگسالی با پیامدهای بیش‌فعالی مواجه شوند. از جمله مهم‌ترین مشکلاتی که در صورت عدم درمان ایجاد می‌شود، عبارت‌اند از:
- مشکلات در یادگیری
- افت شدید تحصیلی و عملکرد ضعیف در مدرسه یا محل کار
- کاهش عزت نفس به دلیل برچسب‌هایی مثل “تنبل” یا “کم‌هوش”
- ناتوانی در مدیریت احساسات
- دشواری در دوست‌یابی و برقراری ارتباطات اجتماعی
- انجام کارهای خطرناک که ممکن است به خود یا دیگران آسیب برساند
بنابراین، توجه به علائم و نشانه‌های ADHD و اقدام به درمان مناسب در زمان مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است. با حمایت و درمان مناسب، کودکان مبتلا به این اختلال می‌توانند زندگی موفق و رضایت‌بخشی داشته باشند.
روش تشخیص بیش فعالی در کودکان در خانه و توسط پزشک
روش تشخیص بیش‌فعالی در کودکان در خانه:
تشخیص بیش‌فعالی در کودکان معمولاً از طریق مشاهده رفتارها و نشانه‌های خاص آنها صورت می‌گیرد. والدین می‌توانند به رفتارهای زیر توجه کنند:
- توجه به علائم: والدین باید به نشانه‌هایی مانند ناتوانی در تمرکز، بی‌قراری و فعالیت‌های بی‌وقفه توجه کنند. اگر کودک به طور مکرر از یک فعالیت به فعالیت دیگر می‌پرد، ممکن است نشانه‌ای از بیش‌فعالی باشد.
- ثبت رفتار: والدین می‌توانند یک روزنامه یا دفترچه یادداشت برای ثبت رفتارهای کودک داشته باشند و رفتارهای مشکوک را در آن یادداشت کنند. این اطلاعات می‌تواند به پزشک در تشخیص کمک کند.
- مقایسه با دیگران: اگر والدین احساس می‌کنند رفتارهای کودکشان از همسالانش متفاوت است و باعث مشکلاتی در مدرسه یا خانه می‌شود، این موضوع می‌تواند زنگ خطری برای بیش‌فعالی باشد.
روش تشخیص بیش‌فعالی توسط پزشک:
پزشکان معمولاً برای تشخیص بیش‌فعالی از روش‌های زیر استفاده می‌کنند:
- معاینه بالینی: پزشک با بررسی تاریخچه پزشکی کودک و انجام معاینه فیزیکی، علائم و نشانه‌های رفتاری را ارزیابی می‌کند.
- مصاحبه با والدین و معلمان: پزشک ممکن است از والدین و معلمان درباره رفتار کودک در خانه و مدرسه سؤال کند. این اطلاعات جامع می‌تواند به تشخیص دقیق‌تر این اختلال کمک کند.
- استفاده از پرسشنامه‌ها: پزشکان ممکن است از پرسشنامه‌های استاندارد برای ارزیابی نشانه‌های ADHD استفاده کنند. این پرسشنامه‌ها معمولاً به والدین و معلمان داده می‌شود تا دیدگاه‌های مختلف درباره رفتار کودک جمع‌آوری شود.
- ارزیابی روان‌شناختی: در برخی موارد، ممکن است نیاز به ارزیابی‌های روان‌شناختی بیشتری باشد تا سایر اختلالات رفتاری یا یادگیری شناسایی شود.
در نهایت، تشخیص صحیح و زودهنگام بیش‌فعالی می‌تواند به کودکان کمک کند تا با چالش‌های خود بهتر کنار بیایند و زندگی موفق‌تری داشته باشند.
آیا بازی‌های ویدیویی یا کامپیوتری باعث بیش‌فعالی می‌شوند؟
بسیاری از کودکان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی (ADHD) به بازی‌های کامپیوتری علاقه‌ی زیادی نشان می‌دهند و ساعت‌ها مشغول بازی می‌شوند. این علاقه‌ی زیاد، گاهی اوقات باعث مشکلاتی در زندگی روزمره‌ی آنها می‌شود.
چرا بازی‌های کامپیوتری برای کودکان بیش‌فعال جذاب است؟ این بازی‌ها طوری طراحی شده‌اند که خیلی هیجان‌انگیز و جذاب هستند. وقتی کودک یک مرحله از بازی را می‌گذراند، احساس خوشحالی و رضایت زیادی می‌کند. این پاداش‌های کوچک، باعث می‌شود کودک بخواهد بیشتر بازی کند.
کودکانی که بیش‌فعالی دارند، معمولاً نمی‌توانند به راحتی بازی را کنار بگذارند. اگر بخواهیم آنها را از بازی کردن باز داریم، ممکن است ناراحت و عصبانی شوند. آنها ترجیح می‌دهند به جای انجام کارهای دیگری مثل درس خواندن یا ورزش کردن، به بازی کردن ادامه دهند.
به عبارت ساده‌تر، بازی‌های کامپیوتری برای کودکان مبتلا به بیش‌فعالی مانند یک آهن‌ربا عمل می‌کند و آنها را به سمت خود می‌کشد.
این متن به طور کلی به رابطه بین بازی‌های کامپیوتری و اختلال بیش‌فعالی می‌پردازد. اما باید توجه داشت که هر کودکی با این اختلال متفاوت است و ممکن است واکنش‌های متفاوتی به بازی‌های کامپیوتری نشان دهد.
برای کسب اطلاعات بیشتر به مقاله علت بیش فعالی چیست؟ مراجعه کنید.
تعیین محدودیت برای بازی‌های کامپیوتری در کودکان بیش‌فعال
روش‌های زیر می‌توانند مفید باشند:
- اتخاذ یک رویکرد متعادل به جای سخت‌گیری شدید یا حذف کامل بازی‌های ویدیویی
- محدود کردن زمان بازی‌های کامپیوتری و جایگزینی آن با فعالیت‌های دیگر مانند ورزش‌های مفرح
- تشویق کودکان مبتلا به ADHD به نشستن و خواندن کتاب به مدت کوتاه
- توضیح قوانین مربوط به بازی‌های کامپیوتری و ترغیب کودک به رعایت آنها
ارتباط بین بیش‌فعالی و اختلال خواب در کودکان
برخی تحقیقات نشان می‌دهند که حدود ۷۰ درصد از کودکان مبتلا به ADHD با اختلالات خواب مواجه هستند. این اختلالات شامل مشکلاتی مانند سخت خوابیدن، بیدار شدن مکرر در طول شب یا بیدار شدن زودهنگام در صبح می‌شوند.
علاوه بر این، کودکان ممکن است هنگام رفتن به رختخواب از خود مقاومت نشان دهند یا در زمان خواب دچار نافرمانی و ناراحتی شوند. برای مقابله با این مشکلات خواب، والدین باید یک روال ثابت و منظم برای خواب کودک ایجاد کنند که شامل کمترین حواس‌پرتی و در محیطی آرام‌بخش باشد.
بیش فعالی در نوزادان چگونه است؟
آکادمی اطفال آمریکا تشخیص اختلال بیش‌فعالی کم‌توجهی (ADHD) را در کودکان زیر چهار سال بسیار دشوار می‌داند. دلیل این امر تغییرات سریع رشد در سال‌های اولیه زندگی و علاقه ذاتی نوزادان به تحرک است. به همین دلیل، هنوز معیار دقیقی برای تشخیص علائم ADHD در نوزادان وجود ندارد.
اگر نگران رفتارهایی مانند بی‌قراری بیش از حد، گریه‌های طولانی مدت یا هر رفتار غیرعادی دیگری در نوزاد خود هستید، حتماً با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید.
پزشک می‌تواند با بررسی دقیق شرایط کودک، تشخیص دهد که آیا این رفتارها ناشی از یک اختلال خاص است یا بخشی طبیعی از رشد کودک محسوب می‌شود.
بهترین روش نگهداری از کودکان بیش فعال چیست؟
کودکان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی (ADHD) نیز مانند سایر کودکان، سزاوار برخوردی عادلانه و حمایتی هستند. کارشناسان توصیه می‌کنند که در برخورد با این کودکان، انتظاراتمان را به‌وضوح بیان کنیم و با استفاده از روش‌های تشویقی، رفتارهای مثبت آنها را تقویت کنیم.
به جای مجازات، بهتر است با کودکان مبتلا به ADHD درباره رفتارهای نامناسب‌شان گفتگو کنیم تا ریشه این رفتارها را درک کنیم. بسیاری از اوقات، رفتارهای مشکل‌آفرین این کودکان ریشه در اضطراب یا دلایل دیگری دارد که خارج از کنترل آن‌هاست.
باید توجه داشت که کودکان مبتلا به ADHD اغلب به دلیل این اختلال، احساس بی‌ارزشی و کمبود اعتماد به نفس می‌کنند. زیرا ممکن است به دلیل عدم موفقیت در برخی امور یا رفتارهای ناخواسته، مورد سرزنش و انتقاد اطرافیان قرار گیرند. بنابراین، والدین باید تلاش کنند تا با تقویت نقاط قوت و ستایش موفقیت‌های کودک، به او کمک کنند تا عزت نفس خود را بهبود بخشد.
دوستی‌های غیرمعمول: چرا کودکان ADHD ترجیح می‌دهند با بچه‌های کوچک‌تر بازی کنند؟
کودکان مبتلا به ADHD معمولاً ترجیح می‌دهند با بچه‌های کوچک‌تر بازی کنند، زیرا این ارتباط به آنها احساس راحتی و آرامش بیشتری می‌دهد.
بچه‌های کوچک‌تر اغلب از نظر انرژی و هیجان با آنها همخوانی دارند و می‌توانند با شتاب و فعالیت‌های فیزیکی خود بازی کنند.
این نوع بازی معمولاً بدون فشارهای اجتماعی و انتظاراتی که در تعامل با همسالان وجود دارد، صورت می‌گیرد؛ بنابراین، کودکان مبتلا به ADHD احساس می‌کنند که می‌توانند به راحتی و بدون قضاوت به بازی ادامه دهند.
علاوه بر این، بازی با کودکان کوچک‌تر به آنها این فرصت را می‌دهد که مهارت‌های رهبری و مسئولیت‌پذیری را تمرین کنند.
کودکان بزرگ‌تر می‌توانند نقش حمایت‌کننده یا راهنما را برای بچه‌های کوچک‌تر ایفا کنند که این خود به افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس آنها کمک می‌کند. به همین ترتیب، این دوستی‌ها می‌توانند به کودکان بیش‌فعال کمک کنند تا در محیط‌های اجتماعی بهتر عمل کنند و احساس موفقیت بیشتری را تجربه نمایند.
برای کسب اطلاعات بیشتر به مقاله علت بیش فعالی مراجعه کنید.
روش های درمانی بیش فعالی چیست؟
جدول زیر به معرفی موثرترین روش‌های درمان بیش‌فعالی در کودکان می‌پردازیم:
نوع درمان/دستگاه | توضیحات |
دارو درمانی | شامل داروهای محرک (مانند متیل فنیدات و آمفتامین‌ها) و غیرمحرک (مانند آتوموکستین) است که به بهبود تمرکز و کنترل رفتار کمک می‌کند. |
رفتار درمانی | شامل ایجاد ساختار و روتین‌های منظم، پاداش‌دهی برای رفتارهای مثبت و استفاده از تکنیک‌های مدیریت زمان است. |
درمان شناختی-رفتاری (CBT) | این روش به شناسایی الگوهای فکری منفی و تغییر آنها کمک می‌کند و مهارت‌های اجتماعی را تقویت می‌کند. |
بیوفیدبک | تکنیک‌هایی برای آموزش کودک در کنترل پاسخ‌های فیزیولوژیکی، مانند تنفس عمیق. |
نوار مغزی (EEG) | استفاده از نوار مغزی برای شناسایی فعالیت مغزی و تنظیم درمان موثرتر. |
سؤالات متداول
این اختلال معمولاً قبل از رسیدن به۱۲ سالگی تشخیص داده می‌شود.
عدم توانایی در نشستن آرام و بی‌صدا، دشواری در تمرکز کردن، فعالیت بدنی بیش از حد، پرگویی، قطع کردن صحبت‌های دیگران و انجام کارها بدون توجه کافی به پیامدها.
دشواری در برقراری دوستی‌ها، بروز مشکلات در محیط مدرسه یا هدف قرار گرفتن به خاطر ویژگی‌های نامطلوب می‌تواند به شدت بر عزت نفس آنها تأثیر بگذارد. پایین بودن عزت نفس می‌تواند منجر به احساس بی‌ارزشی در کودکان مبتلا به بیش فعالی شود.
سخن پایانی
اختلال بیش‌فعالی (ADHD) یک اختلال رشدی است که اغلب در کودکان قبل از ۱۲ سالگی تشخیص داده می‌شود. کودکان مبتلا به بیش‌فعالی به طور مداوم در حال حرکت و فعالیت هستند و برایشان نشستن و آرام ماندن بسیار دشوار است.
اگر کودک شما علاوه بر این ویژگی‌ها، در مدرسه و یادگیری نیز با مشکلاتی مواجه است، بهتر است در اسرع وقت به یک روانشناس کودک مراجعه کنید.
کلینیک روان شناسی و مشاوره جوانه با درک اهمیت تشخیص و درمان به موقع اختلال بیش‌فعالی، امکان مشاوره آنلاین با بهترین روانشناسان و روانپزشکان کودک را فراهم کرده است.
شما می‌توانید با استفاده از سایت کلینیک جوانه به راحتی وقت معاینه حضوری با متخصص مورد نظر خود را رزرو کنید.
منبع: : psychologytoday , mayoclinic ,helpguide