آیا میدانستید که با افزایش سن، نیازهای روانی ما نیز تغییر میکنند؟ در حالی که بسیاری از ما به سلامت جسمانی سالمندان اهمیت میدهیم، کمتر به سلامت روان آنها توجه میکنیم. اما چرا؟ چه چالشهای روانیای در دوران سالمندی گریبانگیر افراد میشود و چگونه یک روانشناس سالمند میتواند به بهبود کیفیت زندگی آنها کمک کند؟
در این میان، نقش روانشناس سالمند به عنوان یک راهنما و حامی در مواجهه با این چالشها اهمیت ویژهای پیدا میکند. سالمندان ممکن است با احساس تنهایی، افسردگی، اضطراب و مشکلات سازگاری مواجه شوند که میتواند کیفیت زندگی آنها را تحت تأثیر قرار دهد.
روانشناسان سالمند با استفاده از دانش و مهارتهای تخصصی خود به این افراد کمک میکنند تا با تغییرات زندگی کنار بیایند و به بهبود وضعیت روانی و عاطفی خود بپردازند. در این مطلب از کلینیک اضطراب و افسردگی جوانه، به بررسی اهمیت روانشناسی سالمندی، وظایف این متخصصان و نحوه انتخاب یک روانشناس مناسب خواهیم پرداخت تا بتوانیم به درک بهتری از نیازها و چالشهای این قشر از جامعه برسیم.
روانشناس سالمند کیست؟
روانشناس سالمند متخصصی است که به طور ویژه به مطالعه و درمان مشکلات روانی و عاطفی افراد مسن میپردازد. این متخصصان با آگاهی از تغییرات طبیعی و چالشهایی که با افزایش سن رخ میدهد، به سالمندان کمک میکنند تا با مشکلات روانی مانند افسردگی، اضطراب، مشکلات حافظه و تغییرات خلق و خو کنار بیایند. روانشناسان سالمند همچنین به خانوادهها و مراقبین سالمندان آموزش میدهند تا بتوانند به بهترین شکل از عزیزان خود مراقبت کنند.
به عبارت سادهتر، روانشناس سالمند همانند یک راهنمای دلسوز است که به افراد مسن کمک میکند تا در دوران سالمندی نیز از سلامت روان خوبی برخوردار باشند و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند. این متخصصان با استفاده از روشهای درمانی مختلف و ایجاد یک محیط امن و حمایتی، به سالمندان کمک میکنند تا با مشکلات روانی خود روبرو شوند و راهکارهای مناسب برای مقابله با آنها پیدا کنند.
سالمندی به چه دورهای گفته میشود؟
سالمندی به دورهای از زندگی اطلاق میشود که معمولاً با افزایش سن و تغییرات فیزیکی، روانی و اجتماعی همراه است. در بسیاری از فرهنگها، سن ۶۰ تا ۶۵ سالگی به عنوان آغاز سالمندی در نظر گرفته میشود.
اما سالمندی تنها به سن مرتبط نیست و بیشتر به کاهش تواناییهای جسمی و ذهنی فرد اشاره دارد. این دوره میتواند شامل تغییرات در سلامت، استقلال و نقش اجتماعی افراد باشد.به طور کلی، سالمندی یک فرآیند تدریجی است که با گذر زمان و تجربههای زندگی شکل میگیرد.
انواع مختلف روانشناسی سالمند را بشناسید!
انواع مختلفی از روانشناسان سالمند وجود دارند که هر کدام به جنبههای خاصی از سلامت روانی این گروه سنی توجه میکنند.
انواع روانشناس سالمند شامل موارد زیر است:
- روانشناس بالینی سالمند: روانشناس بالینی سالمند به بررسی و درمان اختلالات روانی و عاطفی در افراد مسن میپردازد. این متخصصان معمولاً دارای مدرک دکترا در روانشناسی بالینی هستند و با استفاده از روشهای مختلف درمانی، به ارزیابی و درمان مشکلاتی مانند افسردگی، اضطراب و اختلالات شناختی کمک میکنند.هدف اصلی روانشناس بالینی سالمند ارتقاء کیفیت زندگی و سلامت روانی سالمندان است. آنها ممکن است جلسات مشاوره فردی یا گروهی برگزار کنند و به سالمندان تکنیکهای مدیریت استرس و بهبود روابط اجتماعی را آموزش دهند.
- روانشناس مشاورهای سالمند: روانشناس مشاورهای سالمند بر روی مسائل عاطفی و اجتماعی سالمندان تمرکز دارد. این متخصصان به بررسی چالشهایی مانند انزوا، تنهایی و تغییرات در روابط خانوادگی میپردازند. آنها با ارائه مشاورههای حمایتی، به سالمندان کمک میکنند تا با احساسات منفی خود کنار بیایند. این نوع روانشناس همچنین میتواند در زمینه ایجاد برنامههای اجتماعی برای سالمندان فعالیت کند تا ارتباطات اجتماعی آنها را تقویت کند. هدف آنها افزایش رضایت زندگی و کاهش احساس تنهایی در میان سالمندان است.
- روانشناس شناختی-رفتاری سالمند: روانشناس شناختی-رفتاری سالمند بر روی تغییر الگوهای فکری و رفتاری افراد مسن تمرکز دارد. این متخصصان با استفاده از تکنیکهای شناختی-رفتاری، به سالمندان کمک میکنند تا افکار منفی را شناسایی کرده و آنها را تغییر دهند.این نوع درمان میتواند به ویژه در کاهش علائم افسردگی و اضطراب مؤثر باشد. روانشناسان شناختی-رفتاری همچنین به سالمندان آموزش میدهند که چگونه مهارتهای مقابلهای مؤثری را برای مدیریت استرسهای روزمره خود توسعه دهند.
- روانشناس اجتماعی سالمند: روانشناس اجتماعی سالمند به بررسی تأثیرات اجتماعی بر سلامت روان افراد مسن میپردازد. این متخصصان معمولاً در محیطهای اجتماعی مانند خانههای سالمندان یا مراکز خدمات اجتماعی فعالیت میکنند.هدف اصلی آنها ارتقاء رفاه اجتماعی و عاطفی سالمندان است. آنها ممکن است برنامههایی برای افزایش تعاملات اجتماعی، حمایت از خانوادهها و آموزش مهارتهای زندگی برای سالمندان طراحی کنند.

وظایف روانشناس سالمندان چیست؟
وظایف روانشناس سالمندان شامل ارائه مشاوره، ارزیابی و درمان مشکلات روانی، کمک به مدیریت اختلالات شناختی، آموزش مهارتهای مقابلهای و حمایت از خانوادهها است.
این متخصصان به سالمندان کمک میکنند تا با چالشهای زندگی روزمره و تغییرات ناشی از پیری کنار بیایند و کیفیت زندگی آنها را بهبود بخشند. همچنین، روانشناسان سالمند نقش مهمی در ایجاد شبکههای حمایتی و تسهیل ارتباطات اجتماعی سالمندان ایفا میکنند.
۱. ارزیابی و تشخیص:
روانشناس سالمند ابتدا با انجام ارزیابیهای جامع، مشکلات روانشناختی سالمند را شناسایی میکند. این ارزیابیها شامل مصاحبه با بیمار، خانواده و مراقبان، انجام تستهای روانشناختی و بررسی سوابق پزشکی است. با استفاده از این اطلاعات، روانشناس میتواند تشخیص دقیق از مشکل بیمار ارائه دهد. تشخیص دقیق، اولین قدم برای ارائه درمان مناسب است.
مشکلات روانشناختی که در سالمندان شایع است شامل افسردگی، اضطراب، زوال عقل، اختلالات خواب، مشکلات حافظه و مشکلات رفتاری است. روانشناس با توجه به نوع مشکل، شدت آن و عوامل مرتبط با آن، بهترین برنامه درمانی را برای بیمار طراحی میکند.
۲. درمان و مداخله:
پس از تشخیص مشکل، روانشناس از روشهای مختلف درمانی برای بهبود وضعیت بیمار استفاده میکند. این روشها شامل روان درمانی فردی، گروهی یا خانوادگی، آموزش مهارتهای مقابلهای، آموزش به خانواده و مراقبان و در صورت نیاز، ارجاع به سایر متخصصان است.
روان درمانی یکی از مهمترین روشهای درمانی برای سالمندان است. در روان درمانی، بیمار با روانشناس در مورد مشکلات خود صحبت میکند و با کمک او، راهکارهایی برای حل مشکلات پیدا میکند.
درمانهای شناختی-رفتاری، درمانهای بین فردی و درمانهای مبتنی بر ذهنآگاهی از جمله روشهای درمانی رایج در روانشناسی سالمندان هستند.
۳. مشاوره:
روانشناس سالمند علاوه بر درمان، به سالمندان و خانوادههایشان مشاوره میدهد. مشاوره به سالمندان کمک میکند تا با تغییرات ناشی از سالمندی بهتر کنار بیایند و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند.
همچنین، مشاوره به خانوادهها کمک میکند تا از سالمند خود بهتر مراقبت کنند و با چالشهای مرتبط با مراقبت از سالمند مقابله کنند.
موضوعاتی که در مشاوره به سالمندان و خانوادههایشان مطرح میشود شامل مقابله با تنهایی، مدیریت درد، حفظ استقلال، تصمیمگیری در مورد مسائل پزشکی، برنامهریزی برای آینده و مسائل مربوط به پایان زندگی است.
۴. پیشگیری:
روانشناس سالمند با انجام فعالیتهای آموزشی و پیشگیرانه، از بروز مشکلات روانشناختی در سالمندان جلوگیری میکند. این فعالیتها شامل آموزش مهارتهای زندگی به سالمندان، آموزش به خانوادهها در مورد مراقبت از سالمندان، برگزاری کارگاههای آموزشی برای عموم مردم و همکاری با سایر متخصصان حوزه سلامت است. پیشگیری از مشکلات روانشناختی در سالمندان بسیار مهم است، زیرا درمان بسیاری از مشکلات روانشناختی در سالمندان دشوارتر و زمانبرتر است. با انجام اقدامات پیشگیرانه، میتوان از بروز بسیاری از مشکلات روانشناختی جلوگیری کرد و کیفیت زندگی سالمندان را بهبود بخشید.
۵. حمایت از خانوادهها
روانشناس سالمند همچنین نقش مهمی در حمایت از خانوادهها دارد. آنها با ارائه مشاوره به اعضای خانواده کمک میکنند تا بهتر بتوانند با چالشهای مربوط به مراقبت از سالمندان کنار بیایند.این حمایت شامل آموزش درباره نحوه برخورد با مشکلات عاطفی و رفتاری سالمندان است که ممکن است در نتیجه پیری یا بیماریهای مزمن ایجاد شود. با تقویت توانایی خانوادهها در مدیریت این مسائل، کیفیت مراقبت از سالمندان نیز افزایش مییابد.
۶. ایجاد شبکههای حمایتی
روانشناسان سالمند تلاش میکنند تا شبکههای حمایتی برای سالمندان ایجاد کنند. این شبکهها شامل گروههای اجتماعی، فعالیتهای تفریحی و برنامههای آموزشی هستند که هدفشان افزایش تعاملات اجتماعی بین سالمندان است.وجود چنین شبکههایی میتواند احساس انزوا را کاهش دهد و باعث افزایش کیفیت زندگی سالمندان شود.
همچنین، این شبکهها فرصتی برای تبادل تجربیات و حمایت عاطفی بین افراد فراهم میکنند که بسیار ارزشمند است.
۷. ارتقاء کیفیت زندگی
روانشناس سالمند با هدف ارتقاء کیفیت زندگی سالمندان، برنامههای مختلفی را طراحی و اجرا میکند. این برنامهها ممکن است شامل فعالیتهای اجتماعی، ورزشی و هنری باشد که به سالمندان کمک میکند تا درگیر شوند و از زندگی لذت ببرند.
این اقدامات نه تنها به بهبود وضعیت روانی سالمندان کمک میکند، بلکه باعث افزایش تعاملات اجتماعی و کاهش احساس تنهایی نیز میشود. با ایجاد فرصتهایی برای فعالیتهای مثبت، روانشناس میتواند به سالمندان کمک کند تا احساس شادابی و انرژی بیشتری داشته باشند.
۸. همکاری با سایر متخصصان
روانشناسان سالمند معمولاً با دیگر متخصصان حوزه سلامت مانند پزشکان عمومی، پرستاران و مددکاران اجتماعی همکاری میکنند.
این همکاری بین رشتهای باعث ایجاد یک رویکرد جامع برای درمان مشکلات روانی سالمندان میشود.با اشتراکگذاری اطلاعات و تجربیات، تیم درمانی قادر است بهترین راهکارها را برای هر فرد طراحی کند.
این همکاری نه تنها موجب افزایش کیفیت خدمات ارائه شده به سالمندان میشود؛ بلکه باعث تسهیل روند درمان نیز خواهد شد.
در کل، وظیفه اصلی روانشناس سالمند، ارتقای سلامت روان و بهبود کیفیت زندگی سالمندان است. روانشناسان سالمند با ارائه خدمات ارزیابی، تشخیص، درمان، مشاوره و پیشگیری، نقش مهمی در بهبود سلامت روان سالمندان و خانوادههایشان ایفا میکنند.

اهمیت روانشناس در دوران کهنسالی
دوران کهنسالی، دورهای از زندگی است که با تغییرات جسمی، روانی و اجتماعی همراه است. این تغییرات ممکن است باعث بروز مشکلاتی مانند افسردگی، اضطراب، مشکلات حافظه و تغییرات خلق و خو شوند. در این دوران، داشتن یک روانشناس متخصص میتواند بسیار مفید باشد.
روانشناسان سالمند با دانش و تجربهای که در زمینه مشکلات روانی افراد مسن دارند، میتوانند به سالمندان کمک کنند تا با این تغییرات بهتر کنار بیایند.
آنها با استفاده از روشهای درمانی مختلف، به سالمندان آموزش میدهند تا با افکار منفی مقابله کنند، مهارتهای مقابله با استرس را بیاموزند و روابط اجتماعی خود را تقویت کنند. همچنین، روانشناسان سالمند میتوانند به خانوادهها و مراقبین سالمندان نیز کمک کنند تا نقش خود را بهتر ایفا کنند و از عزیزانشان به نحو مطلوب مراقبت کنند.
به طور خلاصه، روانشناسان سالمند نقش بسیار مهمی در بهبود کیفیت زندگی سالمندان ایفا میکنند. آنها با ارائه خدمات روانشناختی تخصصی، به سالمندان کمک میکنند تا با چالشهای دوران کهنسالی روبرو شوند و به زندگی شاد و سالم خود ادامه دهند.
چرا سالمندان به روان درمانی نیاز دارند؟
در طول دوران سالمندی، افراد ممکن است با رویدادهای مهمی مانند بازنشستگی، از دست دادن عزیزان، بیماریهای مزمن و کاهش استقلال روبرو شوند. این رویدادها میتوانند باعث ایجاد استرس و اضطراب شوند و بر سلامت روان افراد تأثیر بگذارند.
روان درمانی میتواند به سالمندان کمک کند تا این تجربیات را پردازش کنند و مهارتهای لازم برای مقابله با آنها را بیاموزند. علاوه بر این، روان درمانی میتواند به سالمندان کمک کند تا روابط اجتماعی خود را تقویت کنند و احساس تعلق بیشتری به جامعه داشته باشند.
به طور خلاصه، روان درمانی برای سالمندان به دلایل مختلفی مهم است. این درمان میتواند به سالمندان کمک کند تا با مشکلات روانی خود مقابله کنند، کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند و به طور کلی احساس شادابی و رضایت بیشتری داشته باشند. با توجه به افزایش طول عمر و اهمیت سلامت روان در تمام سنین، روان درمانی برای سالمندان به عنوان یک ابزار ارزشمند برای بهبود کیفیت زندگی آنها شناخته میشود.
چه زمانی باید به روانشناس سالمندان مراجعه کرد؟
مراجعه به روانشناس سالمند، زمانی که فرد مسن با تغییرات عاطفی، رفتاری یا روانی قابل توجهی روبرو میشود، بسیار مفید است. این تغییرات ممکن است بر کیفیت زندگی فرد و روابط او با اطرافیان تأثیرگذار باشد. برخی از نشانههایی که نشان میدهند که باید سالمند شما به یک روانشناس مراجعه کند:
- تغییرات ناگهانی در خلق و خو: احساس افسردگی مداوم، اضطراب شدید، بیحوصلگی، تحریکپذیری یا تغییرات شدید در خلق و خو.
- اختلالات خواب: بیخوابی، خواب بیش از حد معمول یا تغییر در الگوی خواب.
- کاهش اشتها یا افزایش بیرویه آن: تغییرات قابل توجه در وزن بدن.
- انزوا و کاهش تعاملات اجتماعی: اجتناب از فعالیتهای اجتماعی، دوستان و خانواده.
- مشکلات حافظه و تمرکز: فراموشی مکرر، مشکل در انجام کارهای روزمره و کاهش توانایی تصمیمگیری.
- احساس بیارزشی و گناه: داشتن افکار منفی در مورد خود و آینده.
- تغییر در رفتارهای روزمره: کاهش فعالیتهای مورد علاقه، بیتوجهی به بهداشت شخصی و ظاهر.
- احساس خستگی مزمن و بی انرژی بودن.
- استفاده بیش از حد از الکل یا داروهای آرامبخش.
- افکار منفی مانند خودکشی یا آسیب رساندن به خود یا اطرافیان.
اگر شما یا یکی از عزیزانتان با این علائم روبرو هستید، بهتر است به یک روانشناس سالمند مراجعه کنید. روانشناسان سالمند میتوانند با ارزیابی دقیق وضعیت فرد، تشخیص مناسب را انجام دهند و برنامه درمانی مؤثری را ارائه دهند
. درمان روانشناختی میتواند به سالمندان کمک کند تا با مشکلات خود کنار بیایند، کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند و به زندگی عادی خود بازگردند.

تفاوت روانشناس و روانپزشک سالمندان در چیست؟
روانشناس سالمند و روانپزشک سالمند هر دو متخصصانی هستند که در زمینه سلامت روان افراد مسن فعالیت میکنند، اما حوزه تخصصی و روشهای درمانی آنها متفاوت است.
روانشناس سالمند متخصصی است که به ارزیابی، تشخیص و درمان مشکلات روانی و رفتاری افراد مسن میپردازد. آنها از طریق گفتوگو درمانی، تکنیکهای رفتاری و شناختی و سایر روشهای روانشناختی به بیماران خود کمک میکنند تا با مشکلاتشان مقابله کنند.
روانشناسان سالمند به بهبود کیفیت زندگی، افزایش عزت نفس و بهبود روابط اجتماعی افراد مسن کمک میکنند. آنها معمولاً بر روی درمان مشکلاتی مانند افسردگی، اضطراب، مشکلات حافظه و اختلالات خواب تمرکز میکنند.
روانپزشک سالمند نیز متخصصی است که در زمینه تشخیص و درمان اختلالات روانی سالمندان فعالیت میکند، اما علاوه بر روشهای روانشناختی، قادر به تجویز دارو نیز هستند.
روانپزشکان سالمند معمولاً برای درمان اختلالات روانی شدیدتر مانند دمانس، اسکیزوفرنی و اختلال دو قطبی مورد نیاز هستند. آنها همچنین میتوانند برای درمان همزمان مشکلات روانی و جسمی افراد مسن همکاری کنند.
به طور خلاصه، هر دو روانشناس و روانپزشک سالمند در بهبود سلامت روان افراد مسن نقش مهمی دارند، اما حوزه تخصصی و روشهای درمانی آنها متفاوت است. انتخاب بین روانشناس و روانپزشک به نوع مشکل، شدت علائم و نیازهای فردی بیمار بستگی دارد.
مدیریت اختلالات سالمندی (مانند زوال عقل، افسردگی)
مدیریت اختلالات سالمندی، مانند زوال عقل و افسردگی، نیازمند رویکردی جامع و چندجانبه است. با افزایش سن، افراد ممکن است با مشکلات روانی و شناختی مواجه شوند که میتواند کیفیت زندگی آنها را تحت تأثیر قرار دهد.
زوال عقل که به اختلالات شناختی؛ مانند آلزایمر اشاره دارد، میتواند باعث کاهش حافظه، اختلال در تفکر و تغییرات رفتاری شود. از سوی دیگر، افسردگی یکی از شایعترین اختلالات روانی در سالمندان است که ممکن است ناشی از عوامل مختلفی همچون از دست دادن عزیزان، تنهایی یا بیماریهای جسمی باشد.
برای مدیریت این اختلالات، ترکیبی از درمانهای دارویی و غیر دارویی مورد نیاز است. مشاوره روانشناسی و درمانهای شناختی-رفتاری میتوانند به سالمندان کمک کنند تا با احساسات منفی خود کنار بیایند و مهارتهای مقابلهای را یاد بگیرند.
همچنین خانوادهها باید در این فرایند مشارکت داشته باشند تا حمایت عاطفی لازم را برای سالمندان فراهم کنند. در نهایت، ایجاد یک محیط حمایتی و فعال میتواند به بهبود وضعیت روانی و کیفیت زندگی سالمندان کمک کند.
چه مشکلاتی را روانشناس سالمند درمان میکند؟
روانشناس سالمند به درمان و مدیریت انواع مشکلات روانی و عاطفی مرتبط با سالمندان میپردازد. این مشکلات شامل موارد زیر است:
- افسردگی: افسردگی یکی از شایعترین اختلالات روانی در سالمندان است که میتواند ناشی از تنهایی، از دست دادن عزیزان یا بیماریهای مزمن باشد.
- زوال عقل: اختلالاتی مانند آلزایمر که بر حافظه و تواناییهای شناختی تأثیر میگذارد و نیاز به مدیریت و درمان دارد.
- اضطراب: اضطراب احساس نگرانی و استرس مداوم که میتواند به مشکلات خواب و تمرکز منجر شود.
- مشکلات خواب: بیخوابی یا اختلالات خواب که میتواند بر روی سلامت عمومی و روحی فرد تأثیر بگذارد.
- تغییرات خلقی: تغییرات ناگهانی در رفتار یا خلق و خو که ممکن است نشاندهنده مشکلات عاطفی باشد.
- مشکلات اجتماعی: احساس انزوا و تنهایی که میتواند به افسردگی و کاهش کیفیت زندگی منجر شود.
- اختلالات شناختی: مشکلات در توجه، تمرکز و یادآوری که بر تواناییهای روزمره فرد تأثیر میگذارد.
روانشناس سالمند با استفاده از روشهای مختلف درمانی، مشاوره و حمایت عاطفی به سالمندان کمک میکند تا با این چالشها مواجه شوند و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند.

چگونه میتوان روانشناس سالمند مناسب را انتخاب کرد؟
برای انتخاب روانشناس سالمند مناسب، چندین نکته مهم وجود دارد که باید در نظر گرفته شوند. ابتدا، بررسی تخصص و تجربه روانشناس در زمینه مشکلات روانی مرتبط با سالمندان اهمیت دارد.
اطمینان حاصل کنید که وی دارای مدرک معتبر و تجربه کافی در کار با افراد مسن است. همچنین، توجه به روشهای درمانی و رویکردهای روانشناس میتواند به شما کمک کند تا ببینید آیا این روشها با نیازها و ترجیحات شما همخوانی دارد یا خیر.
علاوه بر این، مشاوره اولیه با روانشناس میتواند به شما کمک کند تا از نحوه تعامل و ارتباط او با بیماران آگاه شوید. احساس راحتی و اعتماد به نفس در جلسات مشاوره بسیار مهم است.
همچنین، نظرات و تجربیات دیگران میتواند به شما در انتخاب بهتر کمک کند. در نهایت، بررسی شرایط مالی و پوشش بیمهای نیز از اهمیت بالایی برخوردار است تا مطمئن شوید که هزینههای درمان برای شما قابل مدیریت باشد.
جمع بندی
در نهایت، روانشناس سالمند نقش حیاتی در بهبود کیفیت زندگی افراد مسن ایفا میکند و به آنها کمک میکند تا با چالشهای روانی و عاطفی ناشی از پیری، مانند افسردگی، اضطراب و زوال عقل، مقابله کنند.
این متخصصان با ارائه مشاوره، ارزیابی و درمانهای تخصصی، آموزش مهارتهای مقابلهای و حمایت از خانوادهها، به سالمندان کمک میکنند تا احساس رضایت و آرامش بیشتری داشته باشند.
همچنین، ایجاد شبکههای حمایتی و همکاری با سایر متخصصان حوزه سلامت به ارتقاء سلامت روانی سالمندان کمک میکند. با توجه به افزایش جمعیت سالمندان، اهمیت خدمات روانشناسی سالمندی در جامعه روز به روز بیشتر احساس میشود و نیاز به توجه ویژه به این قشر از جامعه ضروری است.