تصور کنید در یک روز معمولی، هر بار که دست‌هایتان را می‌شویید، ناگهان شک می‌کنید که آیا به طور کامل تمیز شده‌اند یا نه. این شک و تردید شما را وادار می‌کند که دوباره با دقت بیشتری دست‌هایتان را بشویید، اما حتی پس از چندین بار شستن، همچنان احساس ناراحتی می‌کنید و نمی‌توانید خیالتان را راحت کنید.این حس آزاردهنده تنها به دست‌ها محدود نمی‌شود.
ممکن است هر بار که به توالت می‌روید، ساعت‌ها را صرف تمیز کردن محیط کنید تا مطمئن شوید هیچ میکروبی باقی نمانده است. یا اینکه هر بار که به خانه می‌آیید، مجبور باشید لباس‌هایتان را عوض کرده و دوش بگیرید، چرا که نگران آلوده شدن هستید. این افکار و رفتارها که به وسواس آلودگی معروف هستند، می‌توانند زندگی شما را به طور کامل تحت تأثیر قرار دهند.
آنها باعث می‌شوند که شما ساعت‌ها وقت خود را صرف پاکیزگی کنید، در حالی که هرگز احساس امنیت و آرامش نمی‌کنید. این اختلال می‌تواند منجر به استرس، اضطراب و افسردگی شود و روابط شما را با دیگران نیز تحت تأثیر قرار دهد.
در این مطلب از کلینیک اضطراب و افسردگی جوانه، به دنیای پیچیده وسواس آلودگی قدم خواهیم گذاشت و به بررسی علل، علائم و روش‌های مقابله با آن خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید تا دریابیم که چگونه می‌توان از بند این افکار رهایی یافت و به زندگی آرام‌تری دست یافت.
ترس یا وسواس آلودگی چیست؟
وسواس آلودگی (contamination OCD) یکی از رایج‌ترین انواع اختلال وسواسی-جبری است که در آن افراد به طور مداوم نگران آلوده شدن یا آلوده کردن دیگران هستند.
این نگرانی اغلب به حدی شدید است که بر زندگی روزمره فرد تأثیر می‌گذارد. افراد مبتلا به OCD آلودگی، افکار ناخواسته و تکراری در مورد آلودگی دارند که باعث اضطراب شدید می‌شود. برای مثال، ممکن است به طور مداوم نگران باشند که به باکتری یا ویروسی آلوده شده‌اند و یا اینکه دیگران را آلوده کنند.
برای مقابله با این اضطراب، افراد مبتلا به OCD آلودگی اغلب به رفتارهای تکراری و اجباری روی می‌آورند. این رفتارها ممکن است شامل شستن مکرر دست‌ها، تمیز کردن بیش از حد اشیا، اجتناب از تماس با سطوح خاص یا افراد خاص باشد. این رفتارها در ابتدا ممکن است اضطراب فرد را کاهش دهند، اما در طولانی مدت باعث تشدید مشکل می‌شوند.
ترس از آلودگی در افراد مبتلا به OCD آلودگی بسیار متنوع است. برخی از افراد ممکن است از یک بیماری خاص مانند ایدز یا کرونا ویروس ترس داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است از همه انواع آلودگی‌ها بترسند. این ترس‌ها اغلب غیرمنطقی و اغراق‌آمیز هستند و حتی زمانی که فرد به طور منطقی می‌داند که این نگرانی‌ها بی‌اساس هستند، نمی‌تواند آنها را از خود دور کند.
نمونه‌هایی از وسواس آلودگی و نجسی را بشناسید!
وسواس آلودگی ممکن است یکی از قابل شناسایی‌ترین انواع اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) باشد. در این نوع، رفتارها به وضوح افراطی هستند و بر روی تمیز کردن و ضدعفونی کردن مداوم تمرکز دارند.در ادامه، چند نمونه از رفتارهایی که ممکن است در افراد مبتلا به وسواس آلودگی مشاهده شود، آورده شده است:
- فردی که قبل از ورود نامه‌ها یا مواد غذایی به خانه، تمامی آنها را ضدعفونی می‌کند.
- شخصی که به دلیل تماس با اشیاء “نجس”، اقلام گران‌قیمت خود را دور می‌اندازد.
- فردی که از شرکت در فعالیت‌های اجتماعی پرهیز می‌کند؛ زیرا ممکن است شامل تماس با خاک و میکروب‌ها باشد.
- فردی که به خاطر ترس از بیماری‌های ناشی از غذا، از پختن یا مصرف غذاهای تازه اجتناب می‌کند.
این رفتارها می‌توانند به شدت زندگی روزمره فرد را تحت تأثیر قرار دهند و احساس امنیت و آرامش را از او بگیرند.
علائم و نشانه‌های وسواس فکری آلودگی
وسواس آلودگی در اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) به عنوان افکار ناخواسته و مزاحم شناخته می‌شود. این افکار معمولاً به صورت سؤالات یا نگرانی‌های مکرر در مورد میکروب‌ها و ناپاکی‌ها بروز می‌کنند و به قدری ناراحت‌کننده هستند که فرد را وادار به انجام رفتارهای خاص یا اجبار می‌کنند.از شایع‌ترین وسواس‌های مرتبط با آلودگی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- چه اتفاقی می‌افتد اگر بیماری را به فرزندم (یکی از عزیزانم) منتقل کنم؟
- اگر ناخواسته چیزی آلوده را لمس کنم، چه خواهد شد؟
- اگر غذایی فاسد بخورم و مجبور شوم به بیمارستان بروم، چه می‌شود؟
- اگر بیمار شوم و نتوانم علائم را تحمل کنم، چه باید کرد؟
- اگر به طور تصادفی بیماری را به یک فرد غریبه منتقل کنم، چه عواقبی ممکن است به وجود بیاید؟
- اگر کل خانه‌ام آلوده شود و نتوانم از آن فرار کنم، چه کار کنم؟
- چه خواهد شد اگر با فکر کردن به فردی که روی ویلچر نشسته است، خودم دچار معلولیت شوم؟
- اگر آنقدر ناراحت شوم که نتوانم این احساس را تحمل کنم، چه می‌شود؟
- چه اتفاقی می‌افتد اگر از چیزی به شدت متنفر باشم و نتوانم آن را تحمل کنم؟
- اگر با دیدن یا فکر کردن به آن فرد بدشانسی برایم پیش بیاید، چه خواهد شد؟
این نوع افکار می‌توانند به شدت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهند و احساس اضطراب و ناامنی را در او افزایش دهند.
علائم و نشانه‌های وسواس اجباری آلودگی
اجبارهای مرتبط با آلودگی در اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) به اقداماتی اطلاق می‌شود که فرد مبتلا به این اختلال به منظور فرار از احساس بیماری و آلودگی انجام می‌دهد. این رفتارها معمولاً برای فرد بسیار خسته‌کننده و طاقت‌فرسا هستند. برای عزیزان افراد مبتلا، مهم است که به جای سرزنش آنها به خاطر انجام این رفتارها، از آنها حمایت کنند تا احساس شرم و گناه در آنها ایجاد نشود. از جمله اجبارهای رایج در OCD آلودگی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شستن مکرر دست‌ها
- دوش گرفتن‌های مکرر
- درخواست مکرر از دیگران برای ضدعفونی کردن خود یا اشیاء
- شستن بیش از حد لباس‌ها
- پاک کردن مواد غذایی، تلفن‌های همراه، دستگیره‌های در و سایر اشیاء به طور مکرر
- اجتناب از برخی مکان‌ها یا اشیاء (مانند جاهایی که فردی آلوده نشسته، هواپیما، آسانسور یا توالت‌های عمومی)
- مصرف مکرر و بی‌رویه ضدعفونی‌کننده‌های دست
- حفظ یک بخش از خانه به صورت بکر، معمولاً تخت خواب
- اجبارهای ذهنی (مانند دعا کردن، شمردن یا تجسم تصاویر پس از دیدن فرد یا اشیاء آلوده)
- تحقیق در مورد تأثیرات آلودگی‌ها (مانند مواد پاک‌کننده، کپک، آلودگی و غیره)
- جستجوی مکرر برای اطمینان از عزیزان (“شما به آن دست نزدید، درست است؟ آیا دست‌هایتان را شسته‌اید؟”)
- تحقیق بیش از حد (به صورت آنلاین یا مشاوره با متخصصان)
ماهیت این نوع وسواس جبری یا اجبارها می‌تواند از نظر شدت و فراوانی متفاوت باشد. به عنوان مثال، در موارد شدیدتر، ممکن است فرد چندین ساعت به دوش گرفتن بپردازد و با استفاده از مواد شیمیایی پاک‌کننده خطرناک به پوست خود آسیب برساند یا ممکن است ساعت‌ها را صرف شستن و دوباره شستن لباس‌ها کند که این امر می‌تواند منجر به غفلت از سایر مسئولیت‌های مهم زندگی شود.
علائم بیرونی وسواس آلودگی در OCD
وسواس آلودگی در افراد مختلف ممکن است به شکل‌های متفاوتی بروز کند، اما علائم شایع آن وجود دارد که می‌تواند نشان‌دهنده زمان مناسب برای انجام درمان باشد. هم جنبه‌های فیزیکی و هم احساسی وسواس آلودگی، شامل ترس از تماس با آلاینده‌های واقعی یا تصوری است.
وسواس آلودگی اغلب با اسکان خانواده همراه است. به بیان ساده‌تر، اسکان یعنی کاری که یکی از اعضای خانواده برای فرد مبتلا به OCD آلوده انجام می‌دهد تا او را آرام کند.برخی از شایع‌ترین علائم بیرونی وسواس آلودگی عبارتند از:
۱. شستن بیش از حد دست‌ها
فرد مبتلا به وسواس آلوده ممکن است چندین بار با یک روال خاص (طولانی یا ساختاری) دست‌هایش را بشوید یا حتی از دیگران بخواهد دست‌هایشان را بشویند (مانند اعضای خانواده یا همسر).
۲. روال دوش گرفتن بیش از حد
این می‌تواند شامل دوش گرفتن مکرر برای رفع احساس آلودگی و ترس از آلوده شدن پس از حمام باشد.
۳. روال شستن بیش از حد لباس‌ها
این می‌تواند شامل شستن لباس یا رختخواب یک یا چند بار در روز باشد.
۴. ترس بیش از حد از ابتلا به بیماری
این می‌تواند شامل جستجوی اطمینان از دیگران، تحقیق، مراجعه به چند پزشک، اجتناب از مکان‌های شلوغ و غیره باشد.
۵. اجتناب از اشتراک‌گذاری اقلام مشترک
افراد مبتلا به وسواس آلوده ممکن است به دلیل ترس از آلوده شدن، از به اشتراک‌گذاری ظروف، نوشیدنی‌ها یا مواد غذایی با عزیزانشان خودداری کنند.
۶. استفاده از موانع
افراد مبتلا به وسواس برای جلوگیری از تماس مستقیم با اقلام، از موانعی مانند حوله‌های کاغذی، دستمال‌های کاغذی، دستکش‌ها، دستگیره‌های در، کنترل از راه دور، کتاب‌های عمومی، دستگیره‌های ماشین و موارد دیگر استفاده می‌کنند.
آلودگی عاطفی در وسواس نشانه‌ها و رفتارها
آلودگی عاطفی در اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) می‌تواند برای هر فرد به شکل‌های متفاوتی بروز کند. به طور کلی، این نوع آلودگی شامل ترس از تأثیرات منفی عاطفی و روانی است که ممکن است از طریق افکار یا تعاملات با دیگران به وجود آید. برخی از نشانه‌ها و رفتارهای مرتبط با آلودگی عاطفی عبارتند از:
۱. اجتناب از بیان کلمات خاص
فرد مبتلا ممکن است از گفتن کلماتی مانند “سرطان” یا “ایدز” خودداری کند، زیرا نگران است که این کلمات به نوعی خطر ابتلا به بیماری را افزایش دهند، به ویژه از طریق باورهای جادویی یا غیر منطقی.
۲. خودداری از نزدیک شدن به افراد “آلوده“
این افراد ممکن است از قرار گرفتن در نزدیکی کسانی که به عنوان آلوده از نظر عاطفی شناخته می‌شوند، اجتناب کنند. این می‌تواند شامل هر فردی باشد که فرد مبتلا احساس می‌کند ممکن است تأثیر منفی بر او بگذارد.
۳. عدم لمس وسایل متعلق به افراد آلوده
فرد مبتلا ممکن است از دست زدن به اشیاء یا وسایل افراد “آلوده” خودداری کند، زیرا نگران است که این کار ممکن است او را به نوعی آلوده کند.
۴. انجام مراسم پس از مواجهه با آلاینده عاطفی
پس از تجربه یک تحریک عاطفی، فرد ممکن است اقدام به انجام مراسم یا رفتارهای خاصی کند تا احساس آلودگی عاطفی را از خود دور کند. این مراسم می‌تواند شامل فعالیت‌هایی باشد که به فرد احساس آرامش می‌دهد یا او را از افکار منفی دور می‌کند.این نوع آلودگی عاطفی می‌تواند به شدت بر زندگی روزمره فرد تأثیر بگذارد و احساس اضطراب و نگرانی را در او افزایش دهد.
شناخت این نشانه‌ها و رفتارها می‌تواند به فرد و اطرافیانش کمک کند تا به درک بهتری از وضعیت و نیازهای درمانی او برسند.
چه چیزی باعث وسواس به آلودگی و ناپاکی می شود؟
ریشه دقیق اختلال وسواس فکری-جبری (OCD) هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما تحقیقات نشان می‌دهد که عوامل زیستی نقش مهمی در ایجاد آن دارند. مطالعات مختلف نشان داده‌اند که احتمال ابتلا به وسواس در افراد دارای سابقه خانوادگی این اختلال بیشتر است، که نشان‌دهنده وجود یک مؤلفه ژنتیکی در این بیماری است. همچنین، مطالعات تصویربرداری از مغز نشان می‌دهند که در افراد مبتلا به وسواس ، برخی از نواحی مغز به طور متفاوتی فعالیت می‌کنند.
برخلاف تصور رایج، وسواس آلودگی نتیجه‌ی ضربه روحی یا استرس شدید نیست. این اختلال یک بیماری مغزی است که به دلایل پیچیده‌ای ایجاد می‌شود. درک این نکته بسیار مهم است که افراد مبتلا به وسواس هیچ تقصیری در ابتلا به این بیماری ندارند.
آگاهی از پایه بیولوژیکی وسواس می‌تواند به کاهش سرزنش و افزایش همدلی در افراد مبتلا و خانواده‌هایشان کمک کند. با درک اینکه وسواس یک بیماری است و نه نتیجه‌ی ضعف شخصیتی، می‌توان به جای سرزنش، به دنبال راه‌های مؤثر برای درمان و بهبود کیفیت زندگی بود.
عوامل خطر ساز در ابتلا به وسواس نجسی چیست؟
کارشناسان هنوز نتوانسته‌اند یک عامل مشخص را به عنوان علت اصلی اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) شناسایی کنند. به جای آن، آنها عوامل خطر مختلفی را شناسایی کرده‌اند که ممکن است احتمال ابتلا به این اختلال را افزایش دهند.
همچنین مهم است که به این نکته توجه داشته باشیم که علائم وسواس (OCD) می‌توانند در طول زندگی فرد نوسان داشته باشند، اما ممکن است علائم مرتبط با آلودگی در هر زمان خاصی بروز کنند.عوامل خطر بالقوه‌ای که می‌توانند بر بروز OCD تأثیرگذار باشند، عبارتند از:
- سابقه خانوادگی OCD: وجود این اختلال در اعضای خانواده می‌تواند ریسک ابتلا به آن را افزایش دهد.
- خلق و خوی مستعد به احساسات منفی: افرادی که تمایل بیشتری به تجربه احساسات منفی دارند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به OCD باشند.
- تاریخچه ترومای دوران کودکی: تجربیات آسیب‌زا در دوران کودکی می‌توانند به بروز این اختلال کمک کنند.
- تاریخچه مسائل پزشکی: وجود مشکلات پزشکی خاص می‌تواند عاملی در ایجاد OCD باشد.
- اختلالات اضطرابی همزمان: وجود سایر اختلالات اضطرابی می‌تواند خطر ابتلا به OCD را افزایش دهد.
شناسایی این عوامل خطر می‌تواند به درک بهتر این اختلال و کمک به پیشگیری و درمان آن کمک کند.
آیا مبتلا به وسواس آلودگی هستم؟ (روش‌های تشخیص )
اگر فکر می‌کنید ممکن است به اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) مبتلا شده باشید، از خود این سؤالات را بپرسید:
- آیا به دلیل نگرانی از میکروب‌ها از مکان‌های شلوغ دوری می‌کنم؟
- آیا به حدی دست‌هایم را می‌شویم که پوست‌ام خشک یا تحریک شود؟
- آیا ترس شدیدی از بیمار شدن دارم؟
- آیا به خاطر ترس از آلودگی، نیاز دارم که چیزی را فوراً بشویم؟
- آیا از هر نوع مایع بدن اجتناب می‌کنم؟
- آیا از مدفوع احساس ترس می‌کنم؟
- آیا به طور غیر منطقی از چیزهایی که در محیطم چسبناک یا چرب هستند، ناراحت می‌شوم؟
- آیا مدام به این فکر می‌کنم که آیا چیزی در حال آلوده شدن است؟
صرف نظر از اینکه چگونه به هر یک از این سؤالات پاسخ می‌دهید، اگر احساس می‌کنید در مضیقه هستید، بهتر است از یک درمانگر یا پزشک متخصص کمک بگیرید.
ابزار تشخیصی
برای تشخیص اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) از ابزارهای مختلفی استفاده می‌شود. برخی از این ابزارها عبارتند از:
۱. مصاحبه بالینی
متخصص سلامت روان (روانپزشک یا روانشناس بالینی) با انجام مصاحبه بالینی و پرسیدن سؤالات مربوط به علائم، تاریخچه بیماری و عوامل تحریک‌کننده، به تشخیص OCD می‌پردازد.
۲. پرسشنامه‌های خود-گزارشی
پرسشنامه‌هایی مانند پرسشنامه تجدیدنظر شده وسواس فکری-عملی (OCI-R) که نسخه کوتاه‌شده پرسشنامه وسواس فکری-عملی (OCI) است، برای اندازه‌گیری نشانه‌های وسواس استفاده می‌شوند. این پرسشنامه‌ها علاوه بر نمره کلی، شامل خرده مقیاس‌های مختلف نیز هستند.
۳. تست وسواس مادزلی
آزمون وسواس مادزلی یکی از روش‌های سریع و آسان برای تشخیص این اختلال است که شامل ۳۰ جمله با پاسخ‌های بله/خیر می‌باشد. این تست به شناسایی کلی وسواس و انواع فرعی آن، مانند بازرسی، شستشو، جمع‌آوری، افکار مزاحم، آلودگی و تردید کمک می‌کند.
۴. معیارهای تشخیصی DSM-5
بر اساس راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5)، برای تشخیص OCD باید معیارهایی مانند وجود افکار وسواسی و/یا اجبارهایی که وقت‌گیر هستند (بیش از یک ساعت در روز)، باعث ناراحتی قابل توجهی می‌شوند و عملکرد کاری یا اجتماعی فرد را مختل می‌کنند، وجود داشته باشد.
استفاده از این ابزارها در کنار یکدیگر می‌تواند به تشخیص دقیق‌تر و جامع‌تر OCD کمک کند. همچنین شناسایی نوع خاص وسواس (مانند وسواس آلودگی، وسواس وارسی و…) نیز اهمیت دارد تا روش درمانی مناسب‌تری انتخاب شود.
چگونه وسواس آلودگی یا نجسی تواند زندگی یک فرد را تحت تأثیر قرار دهد؟
اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر زندگی افراد داشته باشد، از جمله:
- جدایی از نزدیکان: به دلیل ترس از قرار گرفتن در کنار افرادی که بیمار هستند، فرد ممکن است خود را از خانواده و دوستان دور کند و از تجربیات مهم زندگی جدا شود.
- ترس از استفاده از توالت‌های عمومی: این ترس می‌تواند منجر به محدودیت در زمان حضور در جمع‌های اجتماعی و کاهش فعالیت‌های اجتماعی شود.
- اجتناب از کمک به مجروحان: فرد ممکن است به دلیل نگرانی از تماس با خون، از کمک به افرادی که دچار آسیب شده‌اند، خودداری کند.
- دوری از مکان‌های عمومی: به دلیل ترس از میکروب‌ها، فرد ممکن است از رفتن به مکان‌های عمومی اجتناب کند.
- انزوای اجتماعی: ترس از بیمار شدن می‌تواند به انزوا و کاهش ارتباطات اجتماعی منجر شود که بر کیفیت زندگی فرد تأثیر منفی می‌گذارد.
این تأثیرات می‌توانند به شدت زندگی روزمره فرد را مختل کرده و احساسات منفی مانند اضطراب و افسردگی را تشدید کنند.
گزینه‌های درمانی برای وسواس آلودگی
موثرترین روش‌های درمانی برای اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) شامل درمان مواجهه و پیشگیری از پاسخ (ERP) و/یا داروها هستند. بنیاد بین‌المللی OCD تأیید می‌کند که تقریباً ۷۰ درصد از مبتلایان به این اختلال از ERP و/یا داروها بهره‌مند می‌شوند. این درمان‌های مؤثر به افراد مبتلا به OCD کمک می‌کند تا احساس کنترل و امید بیشتری داشته باشند.
۱. درمان مواجهه و پیشگیری از پاسخ (ERP)
هنگام کار با یک درمانگر متخصص در OCD، افراد می‌توانند انتظار داشته باشند که از درمان مواجهه و پیشگیری از پاسخ (ERP) استفاده کنند. هدف ERP در OCD، ایجاد مهارت‌هایی برای مدیریت افکار یا احساسات ناخواسته بدون درگیر شدن در رفتارهای اجبارآمیز است.
این مهارت‌ها از طریق مواجهه با محرک‌های ترسناک به تدریج توسعه می‌یابند، جایی که فرد خود را به تدریج در معرض این محرک‌ها قرار می‌دهد و در عین حال در برابر اجبارها مقاومت می‌کند. فرد معمولاً از یک سلسله مراتب استفاده می‌کند و به تدریج برای مواجهه با موقعیت‌های چالش‌برانگیزتر آماده می‌شود.
در مورد OCD آلودگی، فرد به تدریج خود را در معرض آلاینده‌های ترسناک قرار می‌دهد و در عین حال در برابر رفتارهای اجبارآمیز مانند شستن لباس‌ها یا شستن دست‌ها مقاومت می‌کند.
به عنوان مثال، ممکن است فرد پیشخوان بانک را لمس کند، میان‌وعده بخورد، در ماشین را بدون مانع باز کند یا با لباس‌های خیابانی روی تخت بنشیند. درمان‌های فردی بسته به آنچه که وسواس به فرد می‌گوید که باید از آن اجتناب کند، متفاوت خواهد بود.
نمونه‌هایی از مواجهه با آلاینده‌ها در ERP
در درمان ERP برای OCD آلودگی، معمولاً از افراد خواسته می‌شود که بدون درگیر شدن در رفتارهای اجبارآمیز، خود را در معرض چیزهایی قرار دهند که به عنوان “نجس” تلقی می‌شوند. این مواجهات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- دست زدن به توالت
- رفتن به دستشویی بدون شستن دست‌ها
- دست دادن با کسی
- لمس کردن دستگیره‌های در
- خوردن غذایی که بر روی زمین افتاده است
داروها برای درمان وسواس آلودگی
داروهای مربوط به وسواس معمولاً در کنار درمان‌های روان‌شناختی مؤثر هستند. دسته اصلی داروها که به عنوان خط مقدم درمان وسواس آلودگی شناخته می‌شوند، مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) هستند. در مواردی که به طور کامل به SSRIs پاسخ نمی‌دهند، ممکن است داروهای دیگری نیز آزمایش یا اضافه شوند.داروهایی که معمولاً برای درمان وسواس استفاده می‌شوند شامل:
- فلووکسامین (لووکس)
- سرترالین (Zoloft)
- سیتالوپرام (سلکسا)
- فلوکستین (پروزاک)
- پاروکستین (پاکسیل)
- کلومیپرامین (آنافرانیل)
- اسیتالوپرام (Lexapro)
مانند تمام داروها، این داروها نیز ممکن است عوارض و خطرات خاصی داشته باشند. پزشک یا روانپزشک با بیمار در مورد گزینه‌های درمانی صحبت خواهد کرد.
چگونه برای درمان وسواس آلودگی اقدام کنیم؟
کمک گرفتن از یک درمانگر و روانپزشک می‌تواند راهی مؤثر برای مدیریت و مقابله با وسواس باشد. می‌توانید از فهرست‌های آنلاین درمانگر استفاده کنید تا درمانگری که در زمینه وسواس تخصص دارد، در نزدیکی خود پیدا کنید، یا از پزشک مراقبت‌های اولیه خود بخواهید شما را به یک متخصص معرفی کند. همچنین می‌توانید از منابع آنلاین مانند NOCD برای یافتن درمان تخصصی استفاده کنید.هنگام جستجو برای یک متخصص وسواس ، از پرسیدن سؤالاتی نترسید، مانند:
- از چه تکنیک‌هایی برای درمان وسواس استفاده می‌کنید؟
- چه مقدار از پرونده شما به وسواس مربوط می‌شود؟
- آیا از مواجهه و پیشگیری از پاسخ در درمان وسواس استفاده می‌کنید؟ (اگر پاسخ منفی است، بهتر است به دنبال گزینه دیگری باشید)
۲. تحریک مغناطیسی (ترانس‌کرانیال)
TMS یک گزینه درمانی جدیدتر برای OCD است که مخفف تحریک مغناطیسی ترانس‌کرانیال می‌باشد. این درمان معمولاً برای افرادی که پس از دریافت ERP یا دارو همچنان با علائم مواجه هستند، توصیه می‌شود. TMS شامل تحریک فعالیت مغز با استفاده از میدان‌های مغناطیسی است. تحقیقات نشان می‌دهد که حدود ۴۵ درصد از افراد مبتلا به OCD یک ماه پس از دریافت TMS کاهش علائم را تجربه می‌کنند.
۳. آموزش ذهن‌آگاهی
آموزش ذهن‌آگاهی می‌تواند بخش مهمی از درمان OCD باشد. این روش معمولاً بخشی از ERP است و شامل تمرین پذیرش پریشانی و ماندن در “اینجا و اکنون” به حداکثر ممکن است. افراد مبتلا به OCD آلودگی باید به احتمال زیاد به ذهن‌آگاهی بپردازند تا از درگیر شدن در رفتارهای اجبارآمیز خود جلوگیری کنند و به کاهش اضطراب کمک کنند.
اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) می‌تواند تأثیرات عمیقی بر زندگی فرد بگذارد، اما با استفاده از روش‌های درمانی مناسب، افراد می‌توانند به تدریج بر این اختلال غلبه کنند. درمان مواجهه و پیشگیری از پاسخ (ERP)، داروها، تحریک مغناطیسی ترانس‌کرانیال (TMS) و آموزش ذهن‌آگاهی همگی ابزارهای مؤثری هستند که می‌توانند به بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به وسواس نجسی کمک کنند.
اگر شما یا کسی که می‌شناسید با علائم وسواس دست و پنجه نرم می‌کند، مهم است که به دنبال کمک حرفه‌ای باشید. با همکاری با درمانگران و متخصصان سلامت روان، می‌توانید به یک زندگی سالم‌تر و با کیفیت‌تر دست یابید. برای اطلاعات بیشتر به مقاله درمان وسواس با بهترین متد روز دنیا مراجعه کنید.
چگونه بر آلودگی بر وسواس آلودغلبه کنیم؟
بدون شک، جستجوی درمان یکی از مهم‌ترین مراحل برای غلبه بر هر نوع اختلال وسواس فکری-عملی (OCD)، از جمله وسواس آلودگی است. با این حال، ایجاد تغییرات در سبک زندگی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. این تغییرات شامل شناسایی محرک‌های خود، یادگیری مهارت‌های جدید برای مقابله با اضطراب و جستجوی حمایت مثبت از دیگران می‌شود.در ادامه، چند روش دیگر برای کمک به خود در مقابله با OCD آلودگی آورده شده است:
۱. حفظ ساختار در طول روز
برنامه‌ریزی و ایجاد یک روال منظم می‌تواند به شما کمک کند تا احساس کنترل بیشتری داشته باشید و از افکار وسواسی دور بمانید.
۲. خواب کافی
توجه به خواب کافی و باکیفیت می‌تواند به بهبود وضعیت روحی و کاهش سطح اضطراب کمک کند.
۳. مشغول ماندن با فعالیت‌های غیر مرتبط
با انجام فعالیت‌هایی که به وسواس یا اجبار شما مربوط نمی‌شوند، می‌توانید ذهن خود را از افکار منفی دور کنید و احساس رضایت بیشتری داشته باشید.
۴. نوشتن یا بیان خلاقانه
نوشتن احساسات یا مشغول شدن به فعالیت‌های خلاقانه می‌تواند به شما کمک کند تا افکار و احساسات خود را بهتر درک کرده و مدیریت کنید.
۵. تمرین مراقبه ذهن‌آگاهی
ذهن‌آگاهی به شما کمک می‌کند تا در لحظه حال بمانید و با احساسات و افکار خود به شیوه‌ای غیرقضاوتی برخورد کنید.
۶. تشویق کردن هر پیشرفت
هر پیشرفتی، حتی اگر کوچک باشد، باید مورد توجه و قدردانی قرار گیرد. این کار می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس شما کمک کند.
۷. مهربانی با خود در طول سفر
سعی کنید در طول این مسیر با خودتان مهربان باشید و به خودتان اجازه دهید که در فرآیند بهبودی، احساسات مختلفی را تجربه کنید.با پیروی از این نکات و جستجوی درمان مناسب، می‌توانید به تدریج بر OCD آلودگی غلبه کرده و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشید.
زمانی که صحبت از مدیریت علائم اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) می‌شود، ممکن است عزیزان احساس ناامیدی، نگرانی یا ترس کنند. بسیاری از آنها نمی‌دانند که چه باید بگویند یا چه اقداماتی انجام دهند. آنها معمولاً می‌خواهند به فرد مبتلا کمک کنند، اما نگران هستند که اوضاع را بدتر کنند. به یاد داشته باشید که نمی‌توانید OCD کسی را به طور کامل درمان کنید، اما می‌توانید به عنوان یک حامی و متحد در کنار او باشید.
راهنمایی برای کمک به افراد مبتلا به وسواس آلودگی
در اینجا چند راه برای کمک به افراد مبتلا به OCD آورده شده است:
- آگاهی از محرک‌ها
سعی کنید با محرک‌های فرد مبتلا آشنا شوید و درک کنید که چه چیزهایی ممکن است علائم او را تشدید کند. این آگاهی می‌تواند به شما کمک کند تا در موقعیت‌های خاص حساس‌تر عمل کنید.
- اجتناب از شرمساری
از ایجاد احساس شرم یا گناه در فرد مبتلا خودداری کنید. این احساسات می‌توانند وضعیت او را بدتر کنند و به او آسیب برسانند.
- پذیرش نوسانات پیشرفت
به یاد داشته باشید که پیشرفت در درمان به ندرت خطی است و ممکن است فرد مبتلا در برخی مواقع با چالش‌هایی مواجه شود. شکست‌ها بخشی از فرآیند درمان هستند و باید طبیعی تلقی شوند.
- اجتناب از قضاوت
از تلاش برای متقاعد کردن فرد مبتلا به این که بیش از حد واکنش نشان می‌دهد یا مشکلی ندارد، خودداری کنید. این نوع صحبت‌ها می‌تواند احساسات او را نادیده بگیرد و او را از بیان احساساتش باز دارد.
- حمایت از تلاش‌های درمانی
از اقدامات درمانی فرد مبتلا حمایت کنید. این می‌تواند شامل تشویق او به شرکت در جلسات درمانی یا کمک به او در پیگیری برنامه‌های درمانی باشد.
- مراقب رفتارهای سازگاری باشید
از رفتارهایی که ممکن است به عنوان اطمینان‌دهی مداوم تلقی شوند، خودداری کنید. این رفتارها ممکن است به تقویت وسواس‌ها کمک کنند و به فرد مبتلا آسیب برسانند.
- مراقبت از خود را فراموش نکنید
مراقبت از خود را در نظر داشته باشید. حمایت از دیگران می‌تواند خسته‌کننده باشد، بنابراین مهم است که به نیازهای خود نیز توجه کنید و زمان‌هایی را برای استراحت و تجدید قوا اختصاص دهید.با پیروی از این نکات، می‌توانید به فرد مبتلا به OCD کمک کنید تا در مسیر بهبودی خود پیشرفت کند و احساس حمایت و درک بیشتری داشته باشد.
جمع بندی
کمک به فرد مبتلا به اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) نیازمند آگاهی، همدلی و حمایت است. عزیزان باید از محرک‌های فرد آگاه باشند و از ایجاد احساس شرم و گناه خودداری کنند.
همچنین، مهم است که پیشرفت در درمان را به عنوان یک فرآیند غیرخطی بپذیرند و از قضاوت در مورد واکنش‌های فرد پرهیز کنند.
حمایت از تلاش‌های درمانی و اجتناب از رفتارهای اطمینان‌دهی مداوم نیز ضروری است. در نهایت، مراقبت از خود نیز باید در اولویت قرار گیرد تا بتوانند به بهترین شکل ممکن به فرد مبتلا کمک کنند. با این رویکرد، عزیزان می‌توانند به فرد مبتلا احساس حمایت و درک بیشتری ارائه دهند و در مسیر بهبودی او نقش مؤثری ایفا کنند.
منابع: gateway, brainsway