اختلالات خواب، از جمله بی‌خوابی، یک مشکل شایع در جامعه امروز است که می‌تواند بر کیفیت زندگی افراد تأثیر قابل توجهی بگذارد. بی‌خوابی، که به صورت ناتوانی در به خواب رفتن یا خوابیدن راحت تعریف می‌شود، می‌تواند به صورت حاد (کوتاه‌مدت) یا مزمن (طولانی‌مدت) بروز کند.
در حالی که بی‌خوابی حاد معمولاً ناشی از عوامل موقت مانند استرس یا تغییرات محیطی است، بی‌خوابی مزمن می‌تواند ریشه‌های عمیق‌تری داشته باشد و نیازمند درمان‌های تخصصی باشد.
با توجه به شیوع بالای بی‌خوابی و تأثیر آن بر سلامت جسمی و روانی افراد، بسیاری از افراد به دنبال راه حل‌هایی برای بهبود کیفیت خواب خود هستند.
داروها یکی از گزینه‌های درمانی برای بی‌خوابی هستند که معمولاً به عنوان آخرین راه حل و برای مدت زمان کوتاه تجویز می‌شوند.
در این مطلب از کلینیک روانشناسی و مشاوره جوانه، به بررسی رایج‌ترین داروهای مورد استفاده برای درمان بی‌خوابی و نحوه عملکرد آنها خواهیم پرداخت. همچنین به اهمیت تشخیص دقیق اختلال خواب و ضرورت مراجعه به پزشک متخصص برای تعیین بهترین روش درمانی اشاره خواهیم کرد.
تا انتهای این مقاله همراه ما باشید تا اطلاعات جامع‌تری در مورد داروهای خواب‌آور، عوارض جانبی آنها و گزینه‌های درمانی جایگزین کسب کنید.
بهترین داروی اختلال خواب کدام اند؟
موثرترین داروی اختلال خواب برای هر فرد، منحصر به خودش است. علت اختلال خواب در افراد گوناگون بسیار متنوع بوده و تجویز دارو باید بر اساس علت و منشاء مشکل صورت گیرد. در ادامه به بررسی برخی از رایج‌ترین داروها و اختلالات خوابی که توسط آنها درمان می‌شوند، می‌پردازیم.
به طور کلی، دسته‌های مختلفی از داروها برای درمان اختلالات خواب وجود دارند که هر کدام مکانیسم اثر و کاربرد خاص خود را دارند.
مهم است که بدانید مصرف خودسرانه هر نوع داروی خواب‌آور می‌تواند عوارض جدی به دنبال داشته باشد و حتماً باید تحت نظر پزشک متخصص مصرف شود.
پزشک با بررسی دقیق وضعیت شما، از جمله سابقه پزشکی، نوع اختلال خواب و سایر عوامل، بهترین دارو و دوز مناسب را برای شما تجویز خواهد کرد.
۱.داروهای ضدپارکینسون
داروهای مورد استفاده در درمان بیماری پارکینسون و همچنین سندرم پای بی‌قرار و اختلال حرکات دوره‌ای اندام می‌توانند به بهبود کیفیت خواب کمک کنند.
این داروها با مکانیسم‌های مختلف، از جمله کاهش حرکات غیرارادی و لرزش‌ها و همچنین ایجاد آرامش، به بهبود اختلالات خواب مرتبط با این بیماری‌ها کمک می‌کنند. در زیر لیستی از داروهایی که معمولاً در این موارد تجویز می‌شوند، آورده شده است:
لیست داروها شامل موارد زیر است:
- گاباپنتین
- پرامیپکسول
- روپینیرول
مهم است که توجه داشته باشید مصرف هرگونه دارو باید تحت نظر پزشک متخصص باشد. پزشک با توجه به شرایط بیمار، شدت بیماری و سایر عوامل، داروی مناسب و دوز آن را تعیین خواهد کرد. خوددرمانی و مصرف خودسرانه داروها می‌تواند عوارض جانبی جدی به دنبال داشته باشد.
علاوه بر دارو، روش‌های غیردارویی نیز می‌توانند در بهبود کیفیت خواب افراد مبتلا به این بیماری‌ها مؤثر باشند. این روش‌ها شامل رعایت بهداشت خواب، ورزش منظم، تغذیه مناسب و تکنیک‌های آرامش‌بخش می‌شوند.
۲. بنزودیازپین‌ها
داروهایی که برای درمان بی‌خوابی و اختلالات خواب مورد استفاده قرار می‌گیرند، معمولاً برای بی‌خوابی‌های کوتاه‌مدت، دندان قروچه و موارد بسیار شدید اختلال خواب تجویز می‌شوند. این داروها تنها با نسخه پزشک و در محیط بیمارستان قابل دسترسی هستند که شامل موارد زیر است:
لیست داروها شامل موارد زیر است:
- آلپرازولام
- دیازپام
- استازولام
- اورازپام
- تمازپام
این داروها تحت عنوان بهترین داروی اختلال خواب است و برخی آنها را جزو بهترین درمان‌ها برای خواب محسوب می‌کنند. پزشکان معتقدند که برای درمان مشکلات خواب، رویکردهای دیگری نیز باید مدنظر قرار گیرد.
۳. خواب‌آورهای غیر بنزودیازپین
خواب‌آورهای غیر بنزودیازپین دسته‌ای از بهترین داروی اختلال خواب هستند که برای درمان بی‌خوابی کوتاه مدت کاربرد دارند. داروهایی مانند لونستا، زالپلون و زولپیدم از این دسته محسوب می‌شوند.
این داروها معمولاً در خانه‌ها یافت می‌شوند و حتی با وجود اثرگذاری ملایم‌ترشان، می‌توانند برای مقابله با بی‌خوابی‌های خفیف و موقت مؤثر باشند.
به عنوان مثال، شربت آنتی‌هیستامین که عموماً به عنوان شربت ضدحساسیت شناخته می‌شود، یک خواب‌آور غیر بنزودیازپین خفیف است که می‌تواند در مقابله با مشکلات کوتاه مدت خواب مورد استفاده قرار گیرد.
۴. تریک‌کننده گیرنده ملاتونین
ملاتونین بهترین داروی اختلال خواب است که هورمونی است در تنظیم چرخه خواب و بیداری نقش اساسی ایفا می‌کند.این ماده به عنوان هورمون راه‌انداز خواب شناخته می‌شود. مکمل‌های ملاتونین که به اشکال مختلفی از جمله پاستیل، قرص و کپسول در دسترس هستند، با تحریک گیرنده‌های ملاتونین در بدن، احساس خواب‌آلودگی ایجاد می‌کنند و به شروع خواب کمک می‌کنند.
مصرف این مکمل‌ها معمولاً باید در یک دوره مشخص، به عنوان مثال ۴۵ روزه، انجام شود و همچنین رعایت دستورالعمل‌های مصرف که توسط پزشک ارائه می‌شود، ضروری است.
با افزایش آگاهی از لحظه حال، می‌توانید بهتر با احساسات خود کنار بیایید و مسئولیت زندگی خود را بر عهده بگیرید.
۵. داروهای ضد تشنج
داروهای ضد تشنج دسته‌ای از داروها هستند که در اصل برای کنترل تشنج و صرع مورد استفاده قرار می‌گیرند. با این حال، برخی از این بهترین داروی اختلال خواب مانند کاربامازپین، گاباپنتین و والپورات، کاربردهای دیگری نیز در پزشکی پیدا کرده‌اند.
این داروها ممکن است برای درمان مشکلاتی از قبیل سندرم پای بی‌قرار (وضعیتی که فرد احساس ناخوشایندی در پاها دارد و تمایل به حرکت دادن آنها دارد)، شب‌خواری (خوردن بیش از حد غذا در طول شب)، اختلال حرکات دوره‌ای اعضای بدن در خواب (حرکات غیرارادی و تکراری اندام‌ها در طول خواب) و همچنین بی‌خوابی ناشی از اختلال دوقطبی (یک اختلال خلقی که با دوره‌های افسردگی و شیدایی مشخص می‌شود) تجویز شوند.
۶. داروهای ضد مخدر
داروهای ضد مخدر دسته‌ای از داروها هستند که با هدف افزایش هوشیاری و کاهش خواب‌آلودگی در طول روز تجویز می‌شوند.
این داروها با تحریک سیستم عصبی مرکزی، به فرد کمک می‌کنند تا در طول روز بیدار و هوشیار بماند و در نتیجه، خواب شبانه بهتری را تجربه کند.
داروهایی مانند ریتالین و پروویگیل از این دسته هستند که سطح هوشیاری فرد را در طول روز افزایش می‌دهند و معمولاً برای افرادی که از نارکولپسی (حمله خواب ناگهانی) و آپنه خواب (وقفه تنفس در خواب) رنج می‌برند، تجویز می‌شوند.
علاوه بر این، داروهای دیگری مانند پیتولیزانت و سدیم اوکسیبات نیز در این دسته قرار می‌گیرند که به طور خاص برای کنترل حرکات غیرارادی و سایر علائم مرتبط با نارکولپسی کاربرد دارند. این داروها با مکانیسم‌های مختلف، به بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به اختلالات خواب کمک می‌کنند.
۷. داروهای ضدافسردگی و ضد اضطراب
داروهای ضدافسردگی و ضد اضطراب، علاوه بر کاربرد اصلی خود در درمان افسردگی و اضطراب، می‌توانند بهترین داروی اختلال خواب نیز باشد. برخی از این داروها مانند میرتازپین، ترازودون و کوئتیاپین، به دلیل ویژگی‌های خاص خود، می‌توانند به بهبود کیفیت خواب و رفع بی‌خوابی کمک کنند.
لیست داروها شامل موارد زیر است:
- میرتازپین
- ترازودون
- کوئتیاپین
این داروها معمولاً توسط پزشک و با در نظر گرفتن شرایط بیمار تجویز می‌شوند و مصرف خودسرانه آنها توصیه نمی‌شود.
۸. اورکسین
اورکسین‌ها دسته‌ای از مواد شیمیایی در بدن هستند که نقش مهمی در تنظیم چرخه خواب و بیداری ایفا می‌کنند و به طور خاص، در حفظ حالت بیداری مؤثرند. بهترین داروی اختلال خواب که بر روی این مواد شیمیایی اثر می‌گذارند و می‌توانند به درمان برخی اختلالات خواب کمک کنند، شامل موارد زیر هستند (توجه داشته باشید که مصرف این داروها صرفاً باید با هماهنگی و تجویز پزشک صورت گیرد):
لیست داروها شامل موارد زیر است:
- داریدورکسانت
- لمبورکسانت
- ساوورکسانت
این داروها با تأثیر بر سیستم اورکسین، می‌توانند به بهبود کیفیت خواب و کاهش مشکلات مربوط به بیداری در طول شب کمک کنند.
۹. تاسیملتئون (Tasimelteon)
تاسیملتئون (Tasimelteon) بهترین داروی اختلال خواب است که با تقویت اثر هورمون ملاتونین در مغز، به بهبود و درمان بی‌خوابی کمک می‌کند. ملاتونین هورمونی طبیعی است که در تنظیم چرخه خواب و بیداری نقش دارد و تاسیملتئون با افزایش تأثیر آن، به ایجاد احساس خواب‌آلودگی و بهبود کیفیت خواب کمک می‌کند.
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) استفاده از این دارو را برای درمان اختلالات خواب-بیداری، به ویژه اختلال ریتم شبانه‌روزی غیر ۲۴ ساعته در افراد نابینا، و همچنین سندرم اسمیت-مگنیس (یک اختلال ژنتیکی) تأیید کرده است. دوز معمول توصیه شده برای مصرف این دارو، ۲۰ میلی‌گرم است که باید حدوداً یک ساعت قبل از خواب مصرف شود تا بهترین نتیجه حاصل شود.
۱۰. دوکسپین
دوکسپین (Doxepin) یکی دیگر از بهترین داروی اختلال خواب است که می‌تواند برای درمان بی‌خوابی مورد استفاده قرار گیرد.
این دارو با مهار هیستامین و برخی دیگر از گیرنده‌های موجود در مغز، اثرات درمانی خود را اعمال می‌کند و به بهبود کیفیت خواب کمک می‌کند.
دوز معمول توصیه شده برای درمان بی‌خوابی با دوکسپین، مصرف ۳ تا ۶ میلی‌گرم از این دارو قبل از خواب است. لازم به ذکر است که تعیین دوز دقیق و مدت زمان مصرف این دارو باید توسط پزشک متخصص و با توجه به شرایط فرد تعیین شود.
کدام داروهای گیاهی و مکمل‌های غذایی برای درمان بی‌خوابی مؤثر هستند؟
امروزه انواع گوناگونی از مکمل‌های غذایی و داروهای گیاهی در بازار موجود است که برای پیشگیری یا درمان بی‌خوابی مورد استفاده قرار می‌گیرند. نتایج تحقیقات انجام شده در مورد اثربخشی این محصولات گاهی اوقات ضد و نقیض است و نمی‌توان به طور قطعی در مورد تأثیر آنها نظر داد.
با این حال، در برخی موارد، استفاده از این مکمل‌ها و داروهای گیاهی می‌تواند مفید باشد و به بهبود کیفیت خواب کمک کند. در ادامه، با تعدادی از این محصولات خواب‌آور آشنا خواهید شد. توجه داشته باشید که قبل از مصرف هرگونه مکمل یا داروی گیاهی، مشورت با پزشک متخصص توصیه می‌شود.
۱. مکمل‌های حاوی سنبل‌الطیب
مکمل‌های حاوی سنبل‌الطیب به عنوان یکی از گزینه‌های گیاهی برای بهبود خواب شناخته می‌شوند و برخی افراد آن را “بهترین قرص خواب گیاهی” می‌دانند.
تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف ۳۰۰ تا ۶۰۰ میلی‌گرم سنبل‌الطیب حدود یک ساعت قبل از خواب می‌تواند به شروع خواب و بهبود کیفیت آن کمک کند.
با این حال، مهم است که توجه داشته باشید که این گیاه ممکن است در درصد کمی از افراد نتیجه معکوس داشته باشد و باعث بی‌خوابی شود. بنابراین، قبل از مصرف مداوم آن، بهتر است با پزشک مشورت شود.
این مکمل‌ها به ویژه برای زنانی که در دوران یائسگی با مشکلات خواب مواجه هستند، می‌توانند مفید باشند. برخی مطالعات نشان داده‌اند که سنبل‌الطیب می‌تواند علائم یائسگی مانند گرگرفتگی را کاهش داده و به درمان بی‌خوابی ناشی از آن کمک کند. این ویژگی می‌تواند سنبل‌الطیب را به گزینه‌ای مناسب برای بهبود کیفیت زندگی در دوران یائسگی تبدیل کند.
۲.گلیسین
گلیسین یک اسید آمینه است که نقش‌های متعددی در بدن، از جمله متابولیسم، جذب مواد مغذی، پیشگیری از برخی بیماری‌ها و تنظیم خواب ایفا می‌کند.
بدن انسان می‌تواند گلیسین را از طریق مصرف مواد غذایی مانند حبوبات، گوشت و محصولات لبنی دریافت کند و همچنین قادر به تولید طبیعی آن نیز هست.
مطالعات جدید نشان داده‌اند که مصرف مقدار کمی مکمل گلیسین قبل از خواب می‌تواند به بهبود کیفیت خواب و کاهش خواب‌آلودگی در طول روز، به ویژه در افرادی که علائم بی‌خوابی را تجربه می‌کنند، کمک کند.
دوز توصیه شده فعلی برای مصرف گلیسین به عنوان مکمل، حدود ۳۰۰۰ میلی‌گرم در روز است. با این حال، مهم است که قبل از مصرف هرگونه مکمل، از جمله گلیسین، با پزشک خود مشورت کنید تا از مناسب بودن آن برای شرایط فردی خود و همچنین عدم تداخل با سایر داروها یا شرایط پزشکی اطمینان حاصل کنید.
۳. منیزیم
منیزیم یک ماده معدنی ضروری برای بدن است که در بسیاری از عملکردهای حیاتی آن نقش دارد. مطالعات نشان داده‌اند که سطح منیزیم در بدن تأثیر قابل توجهی بر کیفیت و کمیت خواب دارد.
بیشتر افراد می‌توانند منیزیم مورد نیاز خود را از طریق رژیم غذایی حاوی غلات کامل، آووکادو، موز، آجیل، دانه‌ها و حبوبات تأمین کنند. با این وجود، برخی افراد ممکن است به مصرف مکمل منیزیم نیاز داشته باشند تا سطح این ماده معدنی در بدنشان به حد مطلوب برسد.
توصیه می‌شود که میزان مصرف منیزیم در طول روز از ۳۵۰ میلی‌گرم تجاوز نکند. اگر مکمل منیزیم طبق دستورالعمل‌های توصیه شده مصرف شود، احتمال بروز مشکلات جدی بسیار کم است.
با این حال، برخی از افراد ممکن است پس از مصرف این مکمل، دچار عارضه گوارشی مانند اسهال شوند. همچنین، افرادی که از مشکلات کلیوی رنج می‌برند، باید در مصرف مکمل منیزیم احتیاط کنند و حتماً قبل از مصرف با پزشک خود مشورت نمایند، زیرا کلیه‌ها نقش مهمی در دفع منیزیم اضافی از بدن دارند و در صورت اختلال عملکرد کلیه، تجمع منیزیم در بدن می‌تواند مشکل‌ساز شود.
آیا بهترین داروی اختلال خواب باعث وابستگی و اعتیاد می‌شود؟
این سوال که آیا بهترین داروی اختلال خواب باعث وابستگی و اعتیاد می‌شود، پاسخ قطعی و یکسانی ندارد. به طور کلی، بسیاری از داروهای خواب‌آور، به ویژه در صورت مصرف طولانی‌مدت و بدون تجویز و نظارت پزشک، می‌توانند باعث وابستگی جسمی و روانی شوند.
این وابستگی به این معنی است که بدن به دارو عادت می‌کند و برای عملکرد طبیعی خود به آن نیاز دارد. در نتیجه، قطع ناگهانی دارو می‌تواند علائم ناخوشایندی مانند بی‌خوابی شدیدتر، اضطراب، تحریک‌پذیری و حتی علائم جسمی مانند لرزش و تعریق را به همراه داشته باشد.
دسته‌ای از داروها مانند بنزودیازپین‌ها (مانند آلپرازولام و لورازپام) و داروهایی مانند زولپیدم، به طور خاص پتانسیل بالایی برای ایجاد وابستگی دارند.
با این حال، همه داروهای خواب‌آور به یک اندازه اعتیادآور نیستند و برخی از آنها، مانند داروهایی که بر ملاتونین (هورمون تنظیم خواب) تأثیر می‌گذارند، احتمال وابستگی کمتری دارند.
همچنین، نحوه مصرف دارو نیز در ایجاد وابستگی نقش دارد. مصرف دارو طبق تجویز پزشک، با دوز مناسب و برای مدت زمان محدود، احتمال وابستگی را به حداقل می‌رساند.
در نهایت، بهترین رویکرد برای درمان اختلال خواب، شناسایی علت اصلی بی‌خوابی و درمان آن است. در بسیاری از موارد، می‌توان با کاربرد روش‌های غیردارویی مانند حفظ بهداشت خواب، درمان شناختی-رفتاری برای بی‌خوابی (CBT-I) و تغییرات در سبک زندگی، مشکل بی‌خوابی را بدون نیاز به دارو حل کرد.
آیا بهترین داروی اختلال خواب عوارض منفی دارند؟
حتی در صورت مصرف بهترین داروی اختلال خواب نیز، احتمال بروز یک یا چند عارضه جانبی خفیف وجود دارد. این عوارض می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- سبکی سر و سرگیجه: احساس چرخش سر یا عدم تعادل.
- از دست دادن تعادل: مشکل در حفظ تعادل بدن.
- سردرد: درد در ناحیه سر.
- اسهال و حالت تهوع: مشکلات گوارشی مانند دفع مدفوع شل و احساس استفراغ.
- خستگی طولانی مدت: احساس خستگی و بی‌حالی در طول روز، حتی پس از خواب.
- واکنش‌های حساسیتی شدید: علائمی مانند بثورات پوستی، خارش، تورم و مشکلات تنفسی (در موارد نادر).
- ضعف در عملکرد در طول روز: کاهش تمرکز، حافظه و توانایی انجام وظایف روزمره.
علاوه بر این عوارض جسمی، تغییرات رفتاری و فکری نیز ممکن است در برخی افراد مشاهده شود، از جمله:
- توهم: دیدن یا شنیدن چیزهایی که وجود ندارند.
- تحریک‌پذیری: افزایش حساسیت و واکنش‌های تند به محرک‌ها.
- ضعف حافظه: مشکل در به یاد آوردن اطلاعات و رویدادها.
- افکار خودکشی: فکر کردن به پایان دادن به زندگی.
- رفتارهای عجیب: انجام رفتارهایی که برای فرد غیرمعمول است.
در صورت تجربه هر یک از این عوارض، به ویژه عوارض شدید یا تغییرات رفتاری و فکری، ضروری است که فوراً با پزشک خود مشورت کنید. پزشک می‌تواند دوز دارو را تنظیم کند، داروی دیگری تجویز کند یا راهکارهای دیگری برای مدیریت عوارض ارائه دهد. هیچ‌گاه دارو را بدون مشاوره با پزشک خود متوقف نکنید.
چگونه می‌توان عوارض داروهای خواب‌آور را کاهش داد؟
برای کاهش احتمال بروز عوارض جانبی داروهای خواب‌آور، رعایت نکات زیر بسیار مهم است:
- قبل از شروع مصرف هر داروی خواب‌آور، حتماً لیستی از تمام داروهایی که مصرف می‌کنید، شامل داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه، مکمل‌های غذایی و محصولات گیاهی، به پزشک یا داروساز خود ارائه دهید. این کار به پزشک کمک می‌کند تا از تداخلات احتمالی دارویی جلوگیری کند و داروی مناسب با کمترین عوارض را برای شما تجویز کند.
- داروی خواب‌آور را دقیقاً طبق دستور پزشک یا داروساز مصرف کنید. از تغییر دوز دارو یا نحوه مصرف آن بدون مشورت با پزشک خودداری کنید. مصرف بیش از حد یا کمتر از دوز تجویز شده می‌تواند عوارض جانبی را افزایش دهد یا اثربخشی دارو را کاهش دهد.
- از پزشک خود در مورد مدت زمانی که می‌توانید دارو را مصرف کنید و نحوه صحیح قطع آن سوال کنید. قطع ناگهانی برخی از داروهای خواب‌آور می‌تواند عوارض ناخوشایندی مانند بی‌خوابی برگشتی (تشدید بی‌خوابی پس از قطع دارو) ایجاد کند. پزشک شما می‌تواند برنامه مناسبی برای کاهش تدریجی دوز دارو و قطع ایمن آن ارائه دهد.
- از مصرف نوشیدنی‌های الکلی در طول دوره مصرف داروهای خواب‌آور خودداری کنید. الکل می‌تواند عوارض جانبی داروهای خواب‌آور، به ویژه عوارض مربوط به سیستم عصبی مرکزی مانند خواب‌آلودگی، سرگیجه و اختلال در تمرکز را تشدید کند.
- هرگز داروهای خواب‌آور خود را با دیگران به اشتراک نگذارید و از مصرف داروهای خواب‌آور دیگران خودداری کنید. داروها بر اساس شرایط فردی هر شخص تجویز می‌شوند و ممکن است برای دیگران مناسب نباشند یا عوارض جدی ایجاد کنند.
با رعایت این نکات ساده، می‌توانید به طور قابل توجهی از بروز عوارض جانبی ناخواسته داروهای خواب‌آور جلوگیری کنید و درمان ایمن‌تر و موثرتری را تجربه کنید.
سوالات متداول
استفاده از دارو برای درمان بی‌خوابی در نوزادان و کودکان باید با احتیاط فراوان و تنها با تجویز پزشک متخصص انجام شود. بسیاری از داروهای گیاهی موجود در بازار ممکن است عوارض جانبی ناخواسته‌ای داشته باشند و برای همه کودکان مناسب نباشند. بهتر است قبل از هرگونه اقدامی، با پزشک اطفال مشورت کنید تا علت اصلی بی‌خوابی کودک مشخص شود و درمان مناسب تجویز گردد. در بسیاری از موارد، تغییرات ساده‌ای در روتین خواب کودک می‌تواند به بهبود کیفیت خواب او کمک کند.
انتخاب بهترین دارو برای درمان بی‌خوابی ناشی از ترک اعتیاد به عوامل مختلفی مانند نوع ماده مخدر مصرف شده، مدت زمان مصرف، وضعیت جسمانی فرد و سایر بیماری‌های زمینه‌ای بستگی دارد. خوددرمانی و مصرف خودسرانه داروهای خواب‌آور در این شرایط بسیار خطرناک است و می‌تواند عوارض جدی به همراه داشته باشد. تنها پزشک متخصص می‌تواند با توجه به شرایط فرد، داروی مناسب را تجویز کرده و دوز مصرفی آن را تعیین کند.
اصلاح سبک زندگی یکی از موثرترین راه‌ها برای بهبود کیفیت خواب است. برخی از راهکارهای مفید عبارتند از:
- ایجاد یک محیط خواب آرام: اتاق خواب را خنک، تاریک و ساکت نگه دارید. از تختخواب صرفاً برای خواب و استراحت استفاده کنید.
- رعایت یک برنامه خواب منظم: هر روز در ساعت مشخصی به رختخواب بروید و از خواب بیدار شوید. حتی در روزهای تعطیل نیز سعی کنید به این برنامه پایبند باشید.
- کاهش محرک‌ها قبل از خواب: از مصرف کافئین، نیکوتین و الکل به ویژه در ساعات نزدیک به خواب خودداری کنید.
- فعالیت بدنی منظم: ورزش منظم می‌تواند به بهبود کیفیت خواب کمک کند، اما ورزش‌های سنگین را به ساعات نزدیک به خواب موکول نکنید.
- مدیریت استرس: تکنیک‌های آرامش‌بخشی مانند مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق می‌توانند به کاهش استرس و بهبود خواب کمک کنند.
- محدود کردن استفاده از وسایل الکترونیکی: نور آبی منتشر شده از تلفن همراه، تبلت و کامپیوتر می‌تواند بر چرخه خواب تأثیر بگذارد. بنابراین، حداقل یک ساعت قبل از خواب از استفاده از این وسایل خودداری کنید.
سخن پایانی
اگر بی‌خوابی شما شدید است، زندگی روزمره‌تان را مختل کرده است یا به درمان‌های خانگی پاسخ نمی‌دهد، برای درمان آن به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.
همچنین بسته به علت زمینه‌ای بی‌خوابی ممکن است لازم باشد از روانشناس یا روانپزشک هم کمک بگیرید. توصیه می‌کنیم برای این کار از طریق سایت کلینیک روانشناسی و مشاوره جوانه اقدام کنید. در جوانه می‌توانید با بهترین متخصصان آشنا شوید و با آنها به صورت حضوری یا آنلاین مشورت کنید.
منبع: healthline, sleepfoundation, healthdirect
