شخصیت‌های عاطفی را می‌توان بر اساس معیارهای مختلفی دسته‌بندی کرد. یکی از این معیارها، میزان برون‌گرایی یا درون‌گرایی فرد است. بر این اساس، می‌توان دو نوع شخصیت عاطفی اصلی را شناسایی کرد:

۱. شخصیت عاطفی برون‌گرا

این افراد، احساسات خود را به راحتی بروز می‌دهند و از ابراز آن‌ها ترسی ندارند. آن‌ها اجتماعی، پرانرژی و مشتاق برقراری ارتباط با دیگران هستند. 

در روابط عاطفی، این افراد معمولاً فعال و پیشرو هستند و از ابراز علاقه و محبت به شریک عاطفی خود دریغ نمی‌کنند.

۲. شخصیت عاطفی درون‌گرا

این افراد، احساسات خود را بیشتر در درون خود نگه می‌دارند و در ابراز آن‌ها محتاط هستند. آن‌ها معمولاً آرام، متفکر و مستقل هستند و ترجیح می‌دهند به جای صحبت کردن، بیشتر گوش دهند. 

در روابط عاطفی، این افراد ممکن است کمی دیرتر به شریک عاطفی خود اعتماد کنند، اما وقتی اعتماد کنند، بسیار وفادار و متعهد خواهند بود.

علاوه بر این دو نوع اصلی، می‌توان انواع دیگری از شخصیت‌های عاطفی را نیز شناسایی کرد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

۳. شخصیت عاطفی حساس

این افراد، به شدت احساساتی هستند و به راحتی از کوچک‌ترین مسائل ناراحت می‌شوند. آن‌ها بسیار همدل و دلسوز هستند و به راحتی می‌توانند احساسات دیگران را درک کنند. در روابط عاطفی، این افراد نیاز به حمایت و توجه زیادی دارند.

۴. شخصیت عاطفی منطقی

این افراد، بیشتر بر اساس منطق و عقل تصمیم می‌گیرند و احساسات خود را کنترل می‌کنند. آن‌ها معمولاً  تحلیلگر و واقع‌بین هستند. در روابط عاطفی، این افراد ممکن است کمی خشک و بی‌احساس به نظر برسند، اما در واقع آن‌ها نیز احساسات عمیقی دارند که به راحتی بروز نمی‌دهند.

۵. شخصیت عاطفی مضطرب

این افراد، همواره نگران و مضطرب هستند و از آینده می‌ترسند. آن‌ها معمولاً اعتماد به نفس پایینی دارند و به راحتی تحت تأثیر استرس قرار می‌گیرند. در روابط عاطفی، این افراد نیاز به اطمینان خاطر و حمایت دائمی دارند.

۶. شخصیت عاطفی وابسته

این افراد، به شدت به دیگران وابسته هستند و بدون آن‌ها نمی‌توانند تصمیم بگیرند. آن‌ها معمولاً احساس تنهایی و ناامنی می‌کنند و به دنبال کسی هستند که از آن‌ها مراقبت کند. در روابط عاطفی، این افراد ممکن است بیش از حد به شریک عاطفی خود وابسته شوند.

۷. شخصیت عاطفی خودشیفته

این افراد، خود را بسیار مهم و برتر از دیگران می‌دانند و به دنبال تحسین و توجه دائمی هستند. آن‌ها معمولاً خودخواه و مغرور هستند و به احساسات دیگران اهمیت نمی‌دهند. در روابط عاطفی، این افراد ممکن است  شما را دچار دستکاری روانی و کنترل‌کننده باشند.

مهم است که توجه داشته باشیم که این دسته‌بندی‌ها صرفاً برای شناخت بهتر شخصیت‌های عاطفی هستند و هیچ فردی دقیقاً در یکی از این دسته‌ها قرار نمی‌گیرد. هر فردی ترکیبی از ویژگی‌های مختلف شخصیتی را دارد که او را منحصر به فرد می‌سازد.

علاوه بر دسته‌بندی‌های ذکر شده، می‌توان شخصیت‌های عاطفی را بر اساس معیارهای دیگری نیز تقسیم‌بندی کرد. 

برای مثال، برخی از روانشناسان، شخصیت‌های عاطفی را بر اساس نحوه واکنش آن‌ها به استرس و فشارهای روانی به چهار دسته تقسیم می‌کنند:

۸. شخصیت عاطفی مقاوم

این افراد، در برابر استرس و فشارهای روانی، مقاومت بالایی دارند و به راحتی از پا نمی‌افتند. آن‌ها معمولاً خوش‌بین، امیدوار و مثبت‌اندیش هستند و به راحتی می‌توانند با مشکلات کنار بیایند.

۹. شخصیت عاطفی آسیب‌پذیر

این افراد، در برابر استرس و فشارهای روانی، آسیب‌پذیر هستند و به راحتی دچار اضطراب و افسردگی می‌شوند. آن‌ها معمولاً بدبین، ناامید و منفی‌اندیش هستند و به سختی می‌توانند با مشکلات کنار بیایند.

۱۰. شخصیت عاطفی جستجوگر

این افراد، به دنبال تجربیات جدید و هیجان‌انگیز هستند و از چالش‌ها نمی‌ترسند. آن‌ها معمولاً ماجراجو، کنجکاو و خلاق هستند و از زندگی لذت می‌برند.

۱۱. شخصیت عاطفی محافظه‌کار

این افراد، از تغییر و ناپایداری می‌ترسند و به دنبال امنیت و آرامش هستند. آن‌ها معمولاً محتاط، منظم و وظیفه‌شناس هستند و از ریسک کردن پرهیز می‌کنند.

همچنین، برخی از روانشناسان، شخصیت‌های عاطفی را بر اساس میزان صمیمیت و نزدیکی آن‌ها با دیگران به دو دسته تقسیم می‌کنند:

۱۲. شخصیت عاطفی دلبسته

این افراد، به راحتی با دیگران ارتباط برقرار می‌کنند و از صمیمیت و نزدیکی با آن‌ها لذت می‌برند. آن‌ها معمولاً مهربان، دلسوز و همدل هستند و به راحتی می‌توانند به دیگران اعتماد کنند.

۱۳. شخصیت عاطفی اجتنابی

این افراد، از صمیمیت و نزدیکی با دیگران می‌ترسند و ترجیح می‌دهند تنها باشند. آن‌ها معمولاً مستقل، خودکفا و گوشه‌گیر هستند و به سختی می‌توانند به دیگران اعتماد کنند.

در نهایت، می‌توان گفت که شخصیت‌های عاطفی بسیار متنوع و پیچیده هستند و نمی‌توان آن‌ها را به چند دسته محدود تقسیم کرد. 

هر فردی دارای شخصیت عاطفی منحصر به فردی است که تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند ژنتیک، محیط و تجربیات زندگی شکل گرفته است.

هر یک از این نوع شخصیت‌های عاطفی نقاط قوت و چالش‌های خاص خود را دارند و شناخت دقیق ویژگی‌های فردی می‌تواند در راه بهبود مهارت‌های ارتباطی و مدیریت استرس نقش بسزایی داشته باشد. در نهایت، تنوع در شیوه‌های ابراز و تجربه احساسات، بخشی از پیچیدگی و زیبایی رفتار انسانی است.